اطلاعات عمومی

ترامپ گفته دارم بررسی می کنیم موشکای ایرانی چقد بهمون خسارت وارد کرده.

برترین‌ها: رییس جمهور آمریکا در توییتی منفعلانه در پی انتقام سخت ایران از تروریست‌های آمریکایی در پایگاه عین الاسد در عراق نوشت: همه چیز خوب است! از ایران موشک‌هایی به دو پایگاه نظامی واقع در عراق شلیک شده است. ارزیابی تلفات و خسارات الان در جریان است. تا الان همه چیز خوب بوده! ما قدرتمندترین و مجهزترین ارتش کل جهان را داریم! فردا صبح بیانیه‌ای صادر می‌کنم.

مردم عزیز ایران از این تهدیدات زیاد شنیده اند بنا به فرمایش امام خامنه ای آمریکا هیچ غلطی نمی تونه بکنه. مردم اینجا متحد هستندو شکست نخواهند خورد.. ما را ز سر بریده می ترسانی؟؟؟؟

ایسنا: دونالد ترامپ در رشته توییتی به رجزخوانی علیه کشورمان پرداخت و گفت ۵۲ سایت را در ایران در نظر دارد که در صورت اقدام ایران علیه آمریکا، به آنها حمله خواهد کرد.

دونالد ترامپ در این رشته توییت با اشاره به وعده مقامات کشورمان برای پاسخ دادن به جنایت آمریکا در ترور سردار سلیمانی آورده است: ایران با جسارت زیاد درباره حمله به منافع آمریکا سخن می‌گوید، اگر ایران به هر آمریکایی یا منافع آمریکایی حمله کند ۵۲ سایت ایرانی -به نمایندگی از ۵۲ گروگان آمریکایی که سال‌ها پیش توسط ایران گروگان گرفته شدند- هدف قرار می‌گیرند.

او با بیان این ادعا که سردار سلیمانی برای انجام یک حمله به منافع آمریکا برنامه ریزی می‌کرد، در سخنانی گستاخانه آورده است: ایران برای سال‌ها هیچ چیز به جز مشکلات نبوده است.

ترامپ در توییت خود ادعا کرده است اهدافی که برای حمله در نظر گرفته‌اند "بعضی به شدت سطح بالا و برای ایران و فرهنگ ایرانیان بسیار مهم هستند" و به گفته او حمله به آنها "به سرعت و با شدت" انجام می‌شود.

او در پایان گفته است: ایالات متحده هیچ تهدیدی نمی‌خواهد.

تسلیت به همه مردم عزیز ایران

 سرلشکر قاسم سلیمانی (فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران) به شهادت رسید.

خبرگزاری فارس: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور اطلاعیه‌ای اخبار مربوط به شهادت سردار سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تایید کرد.

سپاه پاسداران در اطلاعیه خود آورده است: سردار سرافراز اسلام حاج قاسم سلیمانی پس از عمری مجاهدت بامداد امروز در حمله بالگردهای آمریکایی به شهادت رسید.

در حمله بالگردهای آمریکایی به یک خودرو در بغداد سرلشکر قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس به شهادت رسیدند.

** متن کامل اطلاعیه سپاه

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه ای از شهادت سردار امت اسلامی حاج قاسم سلیمانی فرمانده شجاع و فدارکار نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حمله نیروهای متجاوز و تروریست امریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد خبر داد.

در پی حمله هوایی نیروهای متجاوز و تروریست امریکایی در نزیکی فرودگاه بغداد و شهادت سردار حاج تسلیت به همه مردم عزیز ایرانسلیمانی به همراه چند تن دیگر از فرماندهان جهبه مقاومت ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اطلاعیه ای صادر کرد.

متن اطلاعیه بدین شرح است:

بسم الرحمن الرحیم

انالله و انا الیه راجعون

مِنَ المُؤمِنینَ رِجالٌ صَدَقوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیهِ ۖ فَمِنهُم مَن قَضىٰ نَحبَهُ وَمِنهُم مَن یَنتَظِرُ ۖ وَما بَدَّلوا تَبدیلًا﴿۲۳﴾

در میان مؤمنان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند صادقانه ایستاده‌اند؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند)، و بعضی دیگر در انتظارند؛ و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود ندادند.

سوره مبارکه الأحزاب آیه ۲۳

به استحضار امت اسلامی بویژه ملت شریف و قهرمان ایران می رساند بامداد امروز (جمعه) و در پی حمله هوایی نیروهای متجاوز و تروریست امریکایی درنزدیکی فرودگاه بغداد ، سرباز ولایت و امت اسلامی سردار سرلشکر پاسدار حاج قاسم سلیمانی فرمانده فداکار شجاع و بی نظیر نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از عمری مجاهدت ، فداکاری و نقش آفرینی های ماندگار و پر افتخار در راه اعتلای اسلام و دفاع از قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت علیم السلام و سرافرازی ایران عزیز ، به شهادت رسید.

در این حمله جنایات بار چند تن از همراهان وی و نیز فرماندهان و رزمندگان حشد العبی قهرمان عراق به شهادت رسیدند.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با تبریک و تسلیت شهادت این مجاهد عالیقدر به محضر مقدس حضرت ولی عصر (عج) ، رهبر عظیم الشان انقلاب اسلامی ( مد ظله العالی)، ملت قدرشناس ایران اسلامی، احاد رزمندگان جبهه مقاومت اسلامی، خانواده معظم و علاقمندان و ارادتمندان وی ، اطلاعات و برنامه های مربوط به آئین های استقبال، تشییع و به خاکسپاری پیکر مطهر شهدای گرانقدر را به آگاهی خواهد رساند.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

2 hours ago - سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه ای اعلام کرد: در این حمله جنایات آمریکایی‌ها در بغداد، علاوه بر سردار سلیمانی چند تن از همراهان وی و نیز فرماندهان و ...

2 hours ago - پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب فرمودند: انتقام سختی در انتظار جنایتکارانی است که دست پلید خود را به خون سردار شهید سلیمانی و دیگر شهدای حادثه‌ی ...

2 hours ago - در جریان حمله به کاروان الحشدالشعبی در نزدیکی فرودگاه بغداد، سردار سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه به همراه ابومهدی المهندس معاون ...

5 hours ago - بغداد - ایرنا -منابع رسمی رسانه ای در عراق سحرگاه جمعه اعلام کردند که سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس به همراه «ابو مهدی مهندس» جانشین فرمانده ...

قاسم سلیمانی تا هنگام انتصاب به فرماندهی سپاه قدس، این سمت را عهده‌دار بود. ..... «ساندی تایمز ادعا کرد: سردار سلیمانی، فرمانده ارتش از هم فروپاشیده عراق و عملیات دفاع ...

3 hours ago - سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای سپاه قدس ایران در پی حمله بالگردهای آمریکایی در بغداد کشته شد.

4 hours ago - سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور اطلاعیه‌ای اخبار مربوط به شهادت سردار سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را ...

تصویر دیده نشده از سردار سلیمانی و فرمانده لشکر فاطمیون. تصویر دیده نشده از سردار سلیمانی و شهید جعفر حسینی فرمانده لشکر فاطمیون منتشر شد. کد خبر: ...

22 mins ago - شامگاه جمعه ۱۳ دی ماه ۱۳۹۸ در حمله موشکی هلی کوپتر‌های آمریکایی به دو خودرو در اطراف فرودگاه بغداد، سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس و ابومهدی ...

2 hours ago - عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با صدور پیامی ضمن تسلیت شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، تاکید کرد: آمریکای جنایتکار بداند که انتقام ملت ایران ...

5 hours ago - به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، وزارت دفاع آمریکا روز جمعه درباره حمله به کاروان سردار حاج قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ...

2 hours ago - وزیر دفاع در پیامی با تسلیت شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی تاکید کرد: انتقام این خون به ناحق ریخته شده از تمامی عاملین و مرتکبین گرفته خواهد ...

2 hours ago - صحبت های خبرنگار صداوسیما در عراق درباره جزئیات شهادت سردار سلیمانی.

3 hours ago - منابع رسمی رسانه ای در عراق سحرگاه جمعه اعلام کردند که سردار قاسم سلیمانی فرمانده قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به همراه «ابو مهدی مهندس» جانشین ...

3 hours ago - سپاه پاسداران، در اطلاعیه‌ای از شهادت سردار امت اسلامی، حاج قاسم سلیمانی، فرمانده شجاع و فداکار نیروی قدس سپاه در حمله نیرو‌های متجاوز و تروریست ...

3 hours ago - رکنا: وزارت دفاع آمریکا در بیانیه‌ای گفته ارتش این کشور به دستور ترامپ به کاروان سردار سلیمانی حمله کرده است.

1 hour ago - در بخشی از این مطلب به تماس سردار قاسم سلیمانی با دفتر رهبر انقلاب برای کمک به عراق اشاره شده و آمده است: جمهوری اســلامی ایران برای یاری رساندن ...

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پیامی، اقدام آمریکا در قراردادن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی را در ادامه شکست‌های زنجیره‌ای کاخ سفید در منطقه توصیف و تصریح کرده است: این اقدام نامتعارف، سپاه را در شتاب بخشیدن به تقویت سامانه‌ها و توانمندی‌های دفاعی و تهاجمی و نیز اقتدار فزاینده منطقه‌ای مصمم‌تر ساخته است.

متن پیام به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

اقدام غیرقانونی، نامتعارف و بی‌سابقه رژیم ایالات متحده آمریکا در قرار دادن " سپاه پاسداران انقلاب اسلامی" در فهرست سازمان‌های تروریستی که بیانگر عمق کینه ورزی و عصبانیت آنان نسبت به این نهاد انقلابی و مردمی است با تقدیر الهی، حماسه پرشور "وحدت و یکپارچگی ملی" و فصل مشترکی در حمایت از پاسداران انقلاب و سبزپوشان صحنه‌های نیاز انقلاب و کشور را رقم زد.

بی‌شک تصمیم سیاه ترامپ و احمق‌های دور و بر نظام حاکمه آمریکا در ادامه شکست‌های زنجیره‌ای کاخ سفید در منطقه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی – این یادگار ماندگار و میراث معجزگون امام راحل (ره) - را در شتاب بخشیدن به تقویت سامانه‌ها و توانمندی‌های دفاعی و تهاجمی و نیز اقتدار فزاینده منطقه‌ای و پاسداری از این حمایت ملی و سترگ را به عنوان سرمایه‌ای اجتماعی و راهبردی، مصمم‌تر ساخته است.

در این رهگذر با قدردانی و تشکر صمیمانه از مواضع انقلابی و حمایت‌های دشمن شکن آحاد مردم شریف و فهیم و مسئولین ارجمند کشور به ویژه رؤسای قوای سه گانه، مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگان مجلس شورای اسلامی از فراکسیون‌های مختلف، حوزه‌های علمیه، علما و روحانیون، دانشگاهیان، نیروهای مسلح و احزاب، گروه‌ها و جریان‌های گوناگون سیاسی، اصحاب رسانه و نیز جبهه مقاومت اسلامی و سایر علاقمندان و همراهان جمهوری اسلامی ایران در اقصی نقاط جهان، باور داریم این پشتیبانی‌های متکثر و معنادار، دلالت بر بی اعتباری اقدام دولت ماجراجوی آمریکا داشته و رسالت و مسئولیت‌های خطیر سپاه در ادامه راه مبارک و نورانی خود، یعنی "حفاظت از دستاوردهای انقلاب اسلامی" و "تأمین امنیت ملی" را سنگین‌تر ساخته است.

در پایان به ملت عظیم‌الشأن ایران و دوستداران انقلاب و نظام اسلامی اطمینان می‌دهیم به حول و قوه الهی، تحت تدابیر، فرامین و رهنمودهای مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا حضرت امام خامنه‌ای (مدظله العالی) در کسوت پاسداری و دفاع غیر محافظه کارانه از انقلاب و آرمان‌های بلند آن هیچ درنگی به خود راه نداده و با بکارگیری راهبرد "مقابله به مثل" مقتدرانه برابر دشمن، در صورت اقتضا، درس‌های فراموش نشدنی، پشیمان کننده و عبرت آموز به آنان خواهیم داد.

تعداد بالای کافی شاپ‌های سطح شهر و جمعیتی که در آن وقت می‌گذرانند نشان می‌دهد که مردم از قهوه و فرهنگ قهوه نوشی استقبال کرده اند.

شغل آماده سازی قهوه یا همان باریستا برای اغلب مردم شغل ناشناخته و غریبی‌ست. اما این روز‌ها مجموعه‌ای تحت عنوان مدرسه قهوه ایران، به صورت تخصصی به امر آموزش و تربیت باریستا‌ می‌پردازد. مجموعه‌ای با سابقه طولانی در امر آموزش و راه اندازی کافی شاپ، که این روز‌ها با راه اندازی مجتمع تخصصی آموزشی توانسته است در بالا بردن سطح علمی هنرجویان گام بلندی بردارد.

این مجموعه دارای work shop‌های آموزشی مختلفی است که در تمامی آن‌ها از به روز‌ترین دستگاه‌های جهان بهره می‌برد. اساتید مجرب و حرفه‌ای این مجموعه و کیفیت آموزشی بالا، ازجمله ویژگی‌هایی است که این مجموعه را در سطح کشور بی‌رقیب کرده است.

روند رو به افزایش تعداد متقاضیان شرکت در دوره‌های مدرسه قهوه ایران؛ خود گواهی بر بالا بودن سطح و کیفیت آموزش در این مجموعه می‌باشد.

اگر شما خواهان شرکت در دوره‌های مدرسه قهوه ایران باشید، با سرفصل‌های آموزشی زیادی رو برو خواهید بود که هر کدام از این سرفصل‌ها مرتبط با صنعت کافی شاپ هستند.

دوره آموزش باریستا و مدیریت کافی شاپ که در واقع یک دوره اصلی و پایه در این مجموعه است.
- دوره طراحی روی قهوه یا لاته آرت که یک دوره بسیار جذاب برای هنرجویان می‌باشد.
- دوره آموزشی انواع فست فود‌ها، پاستا‌ها، سالاد‌ها و برگر‌ها
- دوره آموزشی انواع نوشیدنی‌های سرد
- دوره آموزشی انواع صبحانه‌های بین المللی
- دوره آموزشی مدیریت کسب و کار کافه و رستوران
- دوره آموزشی قهوه‌های دمی
- دوره‌های تخصصی رُست قهوه
و بسیاری از دوره‌های دیگری که می‌توانند شما را در امر مدیریت و کنترل کسب و کارتان در صنعت قهوه یاری کنند.

تمامی اساتید مدرسه قهوه ایران دانش آموخته در بالاترین سطوح علمی بوده و جدیدترین متد‌های آموزشی را در سرفصل‌های مختلف پیاده سازی می‌کنند.

پس از مصاحبه‌ای کوتاه با مدیر این مجموعه در می‌یابیم که اولویت ایشان بالا بودن کیفیت آموزش و راضی بودن هنرجویان از فضای آموزشی، سرفصل‌های آموزشی، برخورد اساتید و بسیاری از نکات تاثیر گذار دیگر است. ایشان به حجم بالای رضایت هنرجویان اشاره دارند و برای اثبات سخن خود به نتایج نظر سنجی‌هایی که در پایان هر دوره انجام می‌شود، استناد می‌کنند.

مدرسه قهوه ایران نقش بسیار پر رنگی در امر کارآفرینی در صنعت قهوه کشور ایفا می‌کند. بسیاری از هنرجویان فارغ‌التحصیل این مدرسه، در بالاترین سطوح این صنعت مشغول به کار هستند و از این راه کسب درآمد می‌کنند. به هر روی، مدرسه قهوه ایران اولین، بزرگترین و مجهز‌ترین فضای آکادمیک کشور در زمینه قهوه و کافی‌شاپ است که چشم انداز روشنی را پیش رو دارد.

با یک بررسی اجمالی در صنعت قهوه کشور در می‌یابیم که فضای‌های آموزش آکادمیک همچون مدرسه قهوه ایران می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای در پیشبرد این صنعت و آشنایی مردم با فرهنگ قهوه نوشی ایفا کنند.

اطلاعات تماس:
۰۲۱-۸۸۲۷۹۴۰۰
۰۲۱-۸۸۲۷۹۵۰۰
۰۲۱-۸۸۲۴۶۵۹۰
۰۲۱-۸۶۰۱۸۰۶۲

شماره‌های تماس ضروری:
۰۹۹۰۲۳۸۵۵۲۰
۰۹۱۲۴۱۶۳۹۵۴

ساعت تماس: ۹ صبح الی ۱۸ عصر

اگر به گردشگری علاقه مندید و دوست دارید جاذبههای منحصر به فردی از طبیعت را کشف کنید قدم به زیبا ترین جاده های ایران بگذارید و هیجان و شگفتی و زیبایی را با هم تجربه کنید.

• جاده اژدها

تا نزدیکی های جنگ جهانی دوم جاده ای بین کرج و چالوس نبود و فقط یک مسیر مالرو وجود داشت. سال 1312 جاده چالوس احداث شد و حالا حدود 80 سال از راه اندازی آن می گذرد. باید راننده خوبی باشید که بتوانید پیچ و خمهای این جاده قدیمی را که شبیه یک اژدها دور کوه پیچیده است پشت سر بگذارید. موازی بودن این جاده با رودخانه کرج باعث شده سرسبزیها و زیباییهای آن منحصر به فرد باشد و بشود از آن به عنوان یکی از زیباترین جاده های جهان نام برد. تونل طولانی کندوان که هزار و 886 متر طول دارد یکی از جاذبه های این مسیر است که سال 1318 به بهره برداری رسید و با ساخت آن 13 کیلومتر از مسیر چالوس به تهران کاسته شد چون قبل از آن باید کوه را دور می زدند.

علاوه بر زیباییهای طبیعی در این مسیر تپههای باستانی و روستاهای تاریخی هم وجود دارد که قدمت بعضی از آنها به هزاران سال می رسد. اگر از این جاده گذشتید قلعه دختر، روستای شهرستانک و امامزاده هایی با معماریهای زیبا را از دست ندهید.

• با آبشارها و دشت ها همراه شوید

جاده هراز به شکل امروزی آن سال 1342 ساخته شده و کوتاه ترین مسیر بین تهران و آمل است. این جاده از حد فاصل دو شهر بومهن و رودهن از جاده فیروزکوه منشعب می شود و پس از عبور از بالادست دره مشاء، آبعلی، گردنه امامزاده هاشم، پلور، آب اسک، رینه و لاریجان به شهر آمل در استان مازندران می رسد. پیچ و خمهای جاده هراز هم کم نیست ولی در مقایسه با جاده چالوس پیچهای کمتری دارد. امامزاده هاشم در مرتفع ترین نقطه جاده هراز و در دره ای به همین نام همه گردشگران را متوقف می کند تا زیارتی کنند. چندین چشمه آب گرم، آبشارهای شاهاندشت و قلعه دختر، دشت شقایق و سد لار هم از جاذبه های مهم این مسیر به شمار می آیند.

• از این همه زیبایی حیران می شوید

در مسیر آستارا به اردبیل یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری طبیعی ایران را می توانید پیدا کنید که گردنه ای مه آلود و رؤیایی است. گردنه حیران آخرین منطقه حفاظتی استان گیلان به شمار می رود که از یک طرف مشرف به کوههای پوشیده از جنگل های انبوه است و از سوی دیگر مشرف به دره ای نه چندان عمیق که رود آستاراچای از آن می گذرد. این رود مرز بین ایران و کشور آذربایجان را تعیین می کند. این گردنه در بیشتر زمانها زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی دره ها و کوهپایه های آن، پوشیده از گلها و گیاهان جنگلی و مرتعی است. البته این گردنه چندان مرتفع نیست و ارتفاع بلندترین نقطه آن از سطح دریا فقط حدود 1500 متر است. در واقع علت اصلی مه دائمی گردنه حیران رطوبت دریای خزر است نه ارتفاع زیاد این گردنه. این جاده شبیه مار تنومندی است که دور کوه بزرگی پیچیده شده و ماشینهای زیادی روی تنه آن حرکت می کنند تا از کوه بالا بیایند. توقف در رستورانها و استراحتگاههای مسیر و تماشای پیچ و خم جاده از بالا سفر شما را هیجان انگیز می کند.

• خطرناک و زیبا

جاده 70 کیلومتری اسالم به خلخال با داشتن ارتفاع 3 هزار و 300 متری از سطح دریا یکی از محورهای سخت گذر ایران به شمار می رود ولی هرقدر این جاده خطرناک است به همان اندازه مانند بهشت زیباست. چشم انداز ییلاق های اطراف جاده و کلبه های چوبی روستاییان به اضافه درختان بلند و انبوه که سایه شان جاده کوهستانی را در بعضی نقاط تاریک می کند برای گردشگرانی که از این جاده عبور می کنند خیره کننده است. یکی از زیباییهای منحصربه فرد این جاده مه غلیظی است که دره ها را سفیدپوش کرده و در بعضی نقاط تا روی جاده پایین می آید. بیشتر گردشگران این مسیر معتقدند احساس می کنند به مسیر دیگری قدم گذاشته اند. شهر خلخال در شمال غربی کشور و در جنوبی ترین قسمت استان اردبیل قرار دارد و طبیعت زیبا و آب و هوای خوبش لذت بردن از جاده اسالم به خلخال را دو چندان می کند.

• در امتداد صخره و دریا

در منتهی الیه جنوب شرقی کشور به بندر چابهار می رسید که از نام آن پیداست در تمام فصول سال آب و هوای بهاری دارد و به همین دلیل نام چهاربهار یا چابهار برای آن انتخاب شده است. در فاصله 55 کیلومتری این شهر بهاری یک بندر ماهیگیری به نام بندر بریس است که اگر بخواهید از چابهار به این بندر بروید از جاده ای ساحلی و بسیار زیبا خواهید گذشت. در ابتدای این مسیر صخره هایی را می بینید که بر اثر فرسایش سوراخهایی در آنها ایجاد شده و هنگاهی که موج دریا به آنها می رسد پدیده خیره کننده ای به نام موج افشان شکل می گیرد. یعنی آب با شدت از داخل حفره ها به سمت آسمان پرتاب می شود و منظره ای شگفت انگیز می سازد. کمی که پیش بروید در فاصله 15 کیلومتری به تالاب لیپار می رسید، محلی که آبهای سرگردان حاصل از بارندگی تالابی وسیع می سازند و می توانید از تماشای لک لکها و مرغهای ماهی خوار لذت ببرید. کوه های مینیاتوری که به نام کوههای مریخی هم شهرت دارند یکی دیگر از جاذبه های فوق العاده در این جاده ساحلی است.

• عبور از دل زیباییهای کویر

اگر بخواهید یکی از زیباترین جاده های کویری جهان را ببینید باید از جاده شهداد به نهبندان بگذرید و از تماشای کویر شهداد لذت ببرید. جاده شهداد به نهبندان از محلهایی می گذرد که دیدن آنها آرزوی دوستداران طبیعت است. گذر جاده از بزرگترین پدیده کلوخی جهان معروف به کلوتهای شهداد از ویژگیهای منحصربه فرد این جاده است. کلوتها، هرمهای ماسه ای بزرگ که ارتفاع آنها به 480 متر هم می رسد، پهنه های وسیع ماسه و ریگ با طیف رنگی قهوه ای روشن تا خاکستری و سیاه و پهنه های شنی مواج این مسیر را به نمایشگاهی بی نظیر تبدیل کرده است. اگر دوست داشته باشید غروب خورشید را بدون حتی لحظه ای گم شدن خورشید پشت کوهها ببینید گستره کویر بهترین مکان است و این از زیباییهای باشکوه جاده شهداد به نهبندان به شمار می رود.

یزد از جمله استانهایی است که در شهرها و روستاهای خود قلعهها و آثار تاریخی بسیاری دارد اما اغلب آنها گرچه قدمتی بیش از 500 سال دارند، اما به دلیل اینکه از دسترس دور هستند، مورد بی توجهی قرار گرفته اند و هیچ نظارتی بر روی آنها نیست.

میراث فرهنگی یزد به چند اثر معروف خلاصه شده و مسجد جامع، امیرچخماق، آب انبار شش بادگیری و کمتر از 20 اثر دیگر از مجموع شش هزار و 500 اثر تاریخی استان یزد، مورد توجه نیستند گرچه که نگهداری از بسیاری از این آثار نیز مورد نقد دوستداران میراث فرهنگی است.

یزد در حالی به شهر قلعه ها معروف است که حداقل ماهی یک قلعه در آن فرو می ریزد یا به دلیل عدم نظارت میراث فرهنگی، مورد تصرف قرار می گیرد و پس از مدتی کوتاه، با خاک یکسان می شود که نمونه های بارز آن در ابرکوه و مهریز و اردکان و ... قابل مشاهده است.

ویرانی قلعه ها و خانه های تاریخی خود داستانی غم انگیز است اما غم انگیزتر از آن، تبدیل این مکانها به طویله و استبطل اسبها و ... است.

یکی از نمونه های بارز این نحوه نگهداری که طی روزهای گذشته تصاویر آن توسط عکاس ما تهیه شده است، قلعه تاریخی دولت آباد در روستای گردکوه مهریز است.

این قلعه اکنون به نه تنها در معرض ویرانی است، بلکه در آن تعداد زیادی گوسفند و مرغ و خروس و انواع ماکیان نگهداری می شود.

نمونه این نوع نگهداری در بسیاری از روستاها و شهرهای یزد و حتی سایر استانهای کشور قابل مشاهده است.

در یکی از این موارد اهالی روستا اعلام کردند: چند سال پیش وقتی دیدیم بچه های روستا به پارک علاقه زیادی دارند و قلعه تاریخی روستا نیز می تواند مکانی امن برای بازی بچه ها باشد، چند تاب و سرسره با هزینه خودمان خریداری کردیم و در داخل قلعه گذاشتیم و کف آن را نیز از زباله ها پاکیزه و با سنگ ریزهها، مرتب کردیم اما میراث فرهنگی به محض اطلاع از قضیه آن را تعطیل کرد.

این در حالی است که اکنون که بسیاری از قلعه ها به محل نگهداری بز و گوسفند و مرغ و خروس تبدیل شده یا به مکانی امن برای معتادان مبدل شده، میراث فرهنگی اقدامی نمی کند و در خواب به سر می برد.

نمونه های بسیاری از این قلعه ها و خانه های تاریخی در استان یزد وجود دارد که در استان یزد طی هفته های اخیر به انتشار نمونه هایی از آنها اقدام خواهیم کرد.

عکسهای این گزارش مربوط به قلعه تاریخی و قدیمی روستای گردکوه از توابع بهادران مهریز است که در فاصله 65 کیلومتری مرکز استان یزد قرار دارد.

با وجود این چون مثل ها بیشتر شفاهی هستند از خاطره ها رفته اند؛ اما مثل هایی که از ریشه محکمی برخوردار هستند برجا مانده اند، گرچه گاهی ساییده و کوتاه شده اند.

این مقاله نمونه ای از ریشه مثلهای کتاب " فرهنگ امثال و حکم فارس " است. منظور اصلی تدوین این کتاب یافتن ریشه مثلهایی است که از بین رفته و در جایی ثبت نشده است. بسیاری از مثلها هم که ریشه آنها نوشته شده است فهمیدنش مشکل است. از این رو نگارنده بر اساس شواهد و قرائن و کاوش در معنای مثلها ریشه آنها را ساخته یا اصلاح کرده و در معرض قضاوت خوانندگان و علاقه مندان گذاشته است. باید یادآور شد که شناختن و یافتن مأخذ مثل، تجربه و نشست و برخاست با مردم شهر و روستا و عشایر را می طلبد که نگارنده سالها از این تجربه بهره مند بوده است. حال ریشه برخی از امثال تقدیم می شود.

* آب آن دو به یک جوی نخواهد رفت :

مشارکت آن دو نفر دوامی نخواهد داشت.

مأخذ: در بین زارعان خرده پا و ضعیف رسم است که با همسایه زمین خود آب را به نوبت از ممری (جوی) که مشترکاً احداث کرده اند به زمین خود ببرند. این کار از چند نظر صرفه جویی است، زیرا اگر هر کدام بخواهند برای بردن آب به زمین خو ممری احداث کنند، علاوه بر هزینه احداث، مقدار مصرف زمین دو برابر خواهد بود. سود دیگر این اشتراک مربوط به آبی است که آبخور جوی می شود. شبیه به این مثل، مثل "آب و گاوشان یکی است" می باشد.

* کلاهش پشم ندارد :

از او نباید ترسید، مهابتی ندارد، دلیلی وجود ندارد که از او هراس داشته باشیم.

مأخذ: در زمان قدیم، نه چندان دور، در ایران صاحب منصبان نظامی به تقلید از نظامیان روس که کلاه پشمی به سر داشتند، کلاه پشمی پوستی بر سر می گذاشتند و از آن جایی که نظامیان مأمور نظم و نسق هستند، وقتی از دور پیدا می شدند مردم خود را جمع و جور می کردند که مورد مؤاخذه واقع نشوند، و اگر آن صاحب منصب نظامی افسر نبود به هم می گفتند: این که افسر نظامی نیست، کلاهش پشم ندارد.

* زاغ سیاه کسی را چوب زدن :

هر کس این مثل را بشنود فوراً به ذهنش خطور می کند که مربوط به زاغ پسر یا دختر خاله کلاغ است که او را با چوب زده اند و فراری داده اند؛ اما درک بنده از این مثل چنین است: زاغ نام دیگر زاج است. علاوه بر این که مردم بیشتر شهرستان ها به همین نام زاغ (زاج) را می شناسند در فرهنگنامه ها هم به همین معنی آمده است.

زاغ (زاج) نوعی نمک است که انواع مختلفی دارد: سیاه، سبز، سفید و غیره. زاغ سیاه بیشتر به مصرف رنگ نخ قالی و پارجه و چرم می رسد. اگر کسی ببیند که نخ یا پارچه یا چرم همکارش خوش رنگ تر یا شفاف و براق تر از کارهای خودش است، درصدد بر می آید که در موقع مقتضی خود را به ظرفی که زاغ در آن حل شده برساند و چوبی در آن بگرداند و با دیدن و بوئیدن، بلکه پی ببرد که در آن زاغ چه اضافه کرده اند یا نوع و مقدار و نسبت ترکیبش با آب یا چیز دیگر چیست. ضمناً در مورد اشخاص چشم سبز هم چشم زاغ یا زاغول گویند.

* بارگهش را آب برده :

کار او دیگر اصلاح پذیر نیست، چون بسیار خراب است، بیشتر در مورد ورشکست شده ای گویند که با کمک دوستان هم نمی تواند باز به سرکار خود برگردد، یعنی خرابی کار بیشتر از این حد است. در موارد مشابه نیز کاربرد دارد.

مأخذ: لازم است که اول معنی واژه " بارگه " را بدانیم: بارگه در تداول آباده و صغاد سد کوچکی است که چون آبیار بخواهد آب را سوی دیگر بفرستد، ماسه و شن و ریگ آن طرف جوی را که باید آب برود با بیل بر می دارد و به سمتی که نباید آب برود می ریزد. در این موقع حساس، چابکی و جلدی لازم دارد. چون این کار باید سریع انجام شود، یعنی از وقتی که میرآب اعلام می کند، دیگر جریان آب به حساب ممر دوم که سد آن برداشته شده است، خواهد بود. گاهی زارعان در این موقع اگر سنگی بزرگ و امثال آن را بیابند از آن استفاده می کنند، ولی برخی وقت ها به سبب فشار زیاد آب یا از چابکی لازم برخوردار نبودن، موجب می شود که آب را نتوانند بگردانند. در این زمان است که " بارگه " را آب می برد و دیگر کار یک نفر نیست که بتواند آب را برگرداند (واژه بارگه را مردم کرمان " گرگه " و کردان " ورگال " گویند.)

* پا تو کفش کسی کردن :

کاربرد این مثل در امثال و حکم دهخدا چنین است: دخالت در کار کسی کردن، از کسی بدگویی کردن؛ اما در تداول صغاد و آباده فارس باری پیدا کردن بهانه به منظور آسیب رساندن به کسی در کارش، تجسس کردن و دنبال نقطه ضغف یافتن علیه کسی به کار می رود. به باور نگارنده، به حریم و حرم کس ناجوانمردانه واردشدن و طبعاً برای راحت بودن از دم پایی مرد صاحب خانه استفاده کردن.

* همه را روی دایره ریختن :

همه اسرار و اصطلاحات خود را فاش کردن، کلیه دانسته های خود را بیان کردن، حساب خود را با صداقت پس دادن.

مأخذ: در قدیم که هنوز رادیو و تلویزیون وارد بازار نشده بود، بازار خنیاگران از رونق بیشتری برخوردار بود. مطربان یا خنیاگران در هر شهری چند گروه و دسته بودند که هر گروه برای خود رئیس و بزرگتری داشتند. افراد این گروهها هر یک نقشی داشتند یکی دایره (دف) و یکی تنبک و دیگری تار یا کمانچه می نواخت، جوانانی هم بودند که در لباس خود یا لباس زنانه هنر رقص را در مجالس عروسی و جشن اجرا می کردند.

در مجالس طرب رسم بر این بود که چون اهل مجلس از هنرنمایی کسی خوششان می آمد به آنها انعام می دادند. در پایان مجلس گروه خنیاگران به دستور رئیس خود، دایره ای در وسط می گذاردند و دور آن می نشستند و آنچه انعام گرفته بودند از جیب و بغل خود در می آوردند و روی آن دایره می ریختند. سپس رئیس آنها آن پولها را شمارش می کرد و سهم هریک را می داد. این بود معنی همه را روی دایره ریختن.

* ماهی از سر گنده گردد، نی ز دم :

هر موجودی رشد و گرایش و ترقی اش در جهتی است، هر انسانی با توجه به استعداد و سلیقه و منش خود به چیزی می گراید، یکی به طرف عرفان و معنویات دیگری در جهت مادیات، یکی به سوی علم و کسب کمال و دیگری دنبال جمع کردن مال می رود، کار مورد علاقه خود را توسعه و ترقی می دهد. همچنان که ماهی که زندگیش در دریاست، رشد و نموش به طرف سر می گراید و سرش بزرگ می شود. همچنین نی این گیاه قلم مانند " کاواک " در کنار دریا و رودخانه می روید و از قسمت پایین، طرف ریشه کلفت و قوی می شود. بعضی نویسندگان واژه نی را به معنی نی که معنی منفی می دهد گرفته اند و در نتیجه این مصراع حضرت مولانا را به صورتی دیگر نوشته اند. علاوه بر آنچه معروض افتاد و مضافاً بر این که مولانا واژه نی را زیاد در اشعار و ابیات خود آورده است، وقتی موردی را مسلم و روشن گفته است لزومی به تأکید بی مورد که از فصاحت کلام کم شود نیست. یعنی وقتی گفته شد راست نیازی نیست که در ادامه بگوییم نه چپ، یا وقتی شفاف گفته شود شب نیازی نیست که در ادامه گفته شود نه روز.

* دم چک کسی افتادن، نظیر دست کسی زیر ساطور کسی قرار گرفتن :

زیر سلطه و نفوذ کسی چنان قرار گرفتن که اگر بخواهد بتواند چون پنبه دم کمان حلاج او را له و ضایع کند. این عبارت مثلی ناظر بر مثل: "پنبه کسی را زدن".

مأخذ: چک افزار چوبی تخماق مانندی است که حلاجان برای زدن و حلاجی کردن پنبه آن را بر زه کمان که مماس بر توده پنبه است می نوازند تا کمان ضمن آهنگ بنگ بنگ خود پنبه را از مواد متفرقه و زائد جدا و تصفیه کند. به این مضراب مردم شیراز و کرمان و آباده و صغاد " چک " گویند. در برهان قاطع نیز به معنی مشته حلاجان و معنی مشته حلاجان را افزاری که ندافان و حلاجان بر زه کما زنند تا پنبه حلاجی شود ضبط کرده است.

* کار به گره گوزی افتاده :

پیشرفت کار به مانع و مشکل برخورد کردن.

مأخذ: گوز بر وزن موز و معرب آن جوز و به معنی گردو است، و گره گوزی یا گره جوزی نوعی گره است که در قدیم بین روستاییان و عشایر زیاد معمول بود، این گره با پیچیدن نخ به طریق ویژه خود گلوله ای مانند گردو ساخته می شد که برای استفاده دکمه لباسهای پشمی که عشایر و صحرانشینان با پشم می ساختند نصب می کردند، گاهی با پوست گردو آن را به رنگ گردو در می آوردند که بسیار زیبا و کاردستی هنرمندانه ای بود. این گلوله پیچیده کروی سر نخ آن را چنان استادانه در پیچیدگی نخ ها محو می کردند که کسی نمی توانست آن را بیابد، گاهی به صورت مسابقه از دیگران می خواستند که سرنخ را پیدا کنند. همین پیدا نشدن سرنخ و کور بودن گره مایه این ضرب المثل شده است. استاد بهمنیار در داستان نامه بهمنیاری آن را گره گوزی پنداشته و به معنی باد معده که باعث درد شکم شود آورده است.

* مقنی تا دولش تر است شکمش سیر است :

نظیر "تا دستش کار می کند دهنش می خورد": در مورد کسی آورند که اندوخته ای نداشته باشد و در آمد او از کار روزانه افزون نگردد و هر روز که کار نکند گرسنه ماند.

مأخذ: این عبارت مثلی شاید در نظر جوانان تهرانی که معنی دول را نمی دانند و معنی دیگر جز معنی اصلی آن بر آن قائلند، پیچیده و عجیب جلوه کند، ولی معنی درست دول، دلو است. ظرف معمولاً چرمین که بر طناب و به چرخ مقنی ها که بر سر چاه است نصب می کنند، و مقنی دیگر در ته چاه آن را از گلی که از کف چاه کنده پر می کند و با تکان دادن طناب یا آواز، مقنی که بالای چاه ایستاده را خبر می کند تا آن را بالا بکشد و خالی کند و دول خالی را دوباره به وسیله چرخ چاه پایین بفرستد و همچنان کار ادامه پیدا می کند. این گروه زحمتکش با این کار پر رنج ذخیره ای ندارند و اگر یک روز دولشان تر نشود یعنی کار نکنند گرسنه می مانند.

* یخ کسی گرفتن یا نگرفتن :

وقتی کسی به منظور رسیدن به هدفی زحمت و رنجی متحمل شود و وقتی تلف کند و سرانجام نتیجه بگیرد یا نگیرد این مثل آورند.

مأخذ: یخ گرفتن مربوط به زمان قدیم است که هنوز یخچال صنعتی و آب سردکن و امثال آن نبود. در هر شهری برای رفع احتیاج یخ در تابستان، یخچال طبیعی وجود داشت. ساختن این گونه یخچالها و تهیه یخ در رساندن آن به بازار فروش کار آسانی نبود، گرچه با آب باران و آب جاری غیر بهداشتی تهیه می شد. مایه اصلی یخچال طبیعی بسته به خوب یخ بستن آب در زمستان بود. یخچال داران در سالهایی که زمستان سرد می شد و یخ کاملاً می گرفت سود خوبی می بردند، ولی اگر زمستان چنان سرد نمی شد که آب به خوبی منجمد شود، بدیهی است که به آنها ضرر وارد می شد. این بود معنی یخ گرفتن یا نگرفتن. (نامی که امروزه بر یخچالهای صنعتی گذارده اند واقعاً نام بی مسمایی است، زیرا کلمه یخچال از دو واژه " یخ " و " چال " که به معنی گود و چاله است که اشاره به استخری که آب در آن جمع می کردند که یخ بسازند، است. ولی دستگاهی که ما امروزه به نام یخچال استفاده می کنیم خوب بود یخدان، یخساز یا چیزی بهتر از این نامگذاری می شد.)

* از بز برند و به پای بز بندند :

نظیر "از ماست که بر ماست".

مأخذ : طناب که با آن پای بز و میش و دیگر حیوانات اهلی را بندند که فرار نکند، یا در موقع کشتار آنها را با طناب به چنگک قصابی آویزان کنند همه از موی بز است. علامه دهخدا این مثل را نظیر از ریش پیوند سبیل کردن آورده است که درست نمی نماید.

* چوب تر را چنان که خواهی پیچ / نشود خشک جز به آتش راست ( سعدی ) :

نظیر "نهال تا تر است می توان آن را راست کرد". اطفال اگر در کوچکی تربیت نشوند چون بزرگ شدند دیگر تربیت نپذیرند، همچنان که نهال و چوب تر را می توان به هر سوی گرایش داد ولی شاخه کلفت درخت و چوب خشک را کاری نمی توان کرد.

مأخذ: روستاییان وقتی بخواهند چوب خشک کجی را راست کنند که بتوان از آن استفاده دسته بیل یا تیشه نمود، آن را در زیر آتش سوخته، خل می کنند، چون کاملاً گرم شد آن را در سوراخ دیوار یا جایی مثل آن فرو و اهرم می کنند تا راست و قابل استفاده شود. در بعضی دهات خود دیده ام که در سنگی که در پایین چهارچوب دروازه است سوراخی برای این کار پیش بینی نموده تا اهل محل از آن در راست کردن چوب استفاده کنند. استاد خطیب رهبر در شرح گلستان سعدی معنی مصراع: نشود خشک جز به آتش راست، را چنین نوشته است:

" چوب خشک جز به آتش استقامت نپذیرد یعنی استقامتش دیگر ممکن نیست اگر چه سوزد (!)"

* مبادا خایه تو خایه بلبل بکنی :

مبادا در کاری که به تو رجوع شده تقلب یا خیانت بکنی.

مأخذ: شاید بین خوانندگان کمتر کسی باشد که این مثل را شنیده باشد، آن کس که برای اولین بار می شنود شاید نخست آن را مثلی دور از ادب و نزاکت پندارد، ولی با دانستن معنی خایه که تخم پرندگان هم معنی میدهد نظرشان تغییر می کند، و ریشه مثل تخم گذاردن بلبل در لانه اش که گوشه باغی بر روی شاخسار درختی ساخته است و کسی برای مزاح تخم پرنده دیگر را که در ظاهر مانند تخم بلبل باشد در لانه بلبل بگذارد.

در مورد تخم داخل تخم های پرندگان کردن، چندین سال قبل در مأموریت اداری که در گلپایگان داشتم، شخص درستکاری که انباردار بود و من همیشه به راستی و درستی او احترام می گذاشتم. یک روز که در حیاط خانه زیر درخت نشسته و کارهای اداری را روی میز پهن کرده بودم، گفت: این کلاغ ها که توی این درخت لانه دارند، چند سال قبل با دخالت پسرم صحنه عجیبی آفریدند. در غیاب کلاغان یا کلاغی که در درخت تخم گذارده بود پسرم تخم اردکی شبیه به تخم کلاغ یافته بود. در نبودن کلاغ، از درخت بالا می رود و تخم اردک را با دقت با تخمی از کلاغ عوض می کند! ولی این کلاغ با همه هوشیاری اش نفهمید، زیرا اگر می فهمید همان وقت غوغا می کرد. به هر حال تا یک روز روی آن پشت بام کوتاه دیدم صدها کلاغ جمع شده اند و یک بچه اردک هم در آن جاست، یک مرتبه یکی از کلاغها که شاید کلاغ مادر بود غار غاری کرد که ناگاه تمام کلاغ ها به آن بچه اردک حمله کردند و او را نابود ساختن ( عهده علی الروای).

* صبح از دشت ارژن بار کردیم فردا صبح یدیم همان دشت ارژن هستیم :

نظیر "آنچه رشتیم پنبه شد". این مثل را در موارد بسیاری با معنی و مفهوم اصلی می آورند، وقتی در مورد معامله ای دو نفر مدتها بحث می کنند و با شرایطی توافق کنند ناگهان یکی از طرفین معامله عدول کند یا در خواستگاری دختر و کارهای روزانه که پس از گفتگو ها و بحث ها یکی از افراد ذینفع موارد توافق را برهم زند، می آورند.

مأخذ: زمانی کاروانی از دشت ارژن به قصد شیراز حرکت کردند شبانگاه بین راه منزل کردند و بار انداختند، سحرگاه به جای ادامه مسیر بسوی شیراز اشتباهاً به دشت ارژن بازگشتند و متوجه شدند که به مبدا برگشته اند، این مثل از آن زمان رایج و سایر شد.

* مشکی ماند که از انبان بترسند :

این مثل زنجانی را دیگران بدون هیچ توضیحی نوشته اند. به نظر نگارنده در حالی که روی کلمه مشکی فتحه گذارده اند اما این مثل در اصل "مشکی" بوده است، با توجه به تجانس مشک و انبان که هر دو از پوست هستند مشک را صحیح پنداشته و ضبط کرده اند، بدیهی است به صورتی که ضبط شده معنی درستی به آن نمی توان قائل بود، ولی در بعضی شهرستانها مانند صغاد و آباده موش را مشک، مخفف موشک (موش کوچک) می گویند.

معلوم می شود در زنجان هم موش یا موش کوچک را مشک می گویند که در این صورت می توان به مثل معنی و مفهومی قائل شد، زیرا انبان جای ذخیره حبوبات و غلات است و موش خیلی زود به سراغ انبان می رود (موش کاری به انبان ندارد. انبان (یا همیان) خودش کر و کر می کند. مثل را درمورد کسی آورند که چیز مورد علاقه اش را می خواهد ولی از خطرهایی که برای به دست آوردن آن وجود دارد احتیاط می کند. یا عاشقی که بترسد طرف معشوق برود. به مثل اغراق آمیز: چس مشک گیر در این جا می توان اشاره کرد که در مورد اشخاص فوق العاده ریزبین و خرده گیر آورند، خرده بین تر از مته به خشخاش گذار و از آب کره گیر).

* ریگ به کفشش است :

به او نمی شود اطمینان کرد.

مأخذ: یکی از جاها که در قدیم سلاح پنهان می کردند تا به موقع از خود دفاع کنند یا به کسی حمله کنند ساقه کفش بود، در ساقه پوتین یا چکمه شمشیر و خنجر و سنگ و ریگ می توان پنهان کرد که دیده نشود و موجب بدگمانی نگردد، ولی در موقع مقتضی از آن استفاده کرد. وقتی می گویند فلانی ریگی به کفش دارد یعنی ظاهراً شخص سالم و بی خطری به نظر می آید؛ اما در موقع مناسب باطن بد خود را ظاهر می کند و خطر می آفریند.

* گوش خواباندن :

منتظر فرصت مناسب بودن برای صدمه زدن به رقیب یا دشمن، کمین کردن.

تمثیل:

به خاموشی ز مکر دشمن مشو ایمن
چو تو سن گوش خواباند لگدها در قفا دارد.

" صائب "

مأخذ : ستورها وقتی بخواهند زیر بار نروند یا سواری ندهند، یا وقتی احساس کنند کسی می خواهد جلو حقشان را بگیرد، مثلاً ظرف جو یا علف را از جلو آنها بردارد برای تهدید و هشدار، گوشها را به عقب می خوابانند، در این حالت طغیان و چموشی، چنانچه کسی به آنها نزدیک شود با ضربات متوالی لگد و دندان حیوان روبرو خواهد شد. در مکالمه و محاوره روزانه هم زیاد شنیده می شود که می گویند: فلان برای فلان گوش خوابانده است تا تلافی اذیت و آزاری که کرده بکند.

مهدی پرتوی آملی در " ریشه های تاریخی امثال و حکم " این مثل را به گونه ای دیگر نوشته است، و ظاهراً عبارت گوش خواباندن را با گوش به زمین چسباندن که آن برای خود معنی و مفهوم دیگری دارد اشتباه گرفته است.

خودکشی هایی که در ایران اتفاق می افتد، تمام تحلیل و نظریه های کارشناسان و پژوهشگران را به هم زده است. مثلا مذهب یکی از مواردی است که باعث شده تا خودکشی در کشورهای مسلمان کمتر از سایر کشورها باشد یا تأهل از عواملی است که آمار خودکشی را در تمام کشورهای جهان پایین می آورد اما در ایران افراد متاهل بیشتر از افراد مجرد خودکشی می کنند. این عوامل باعث شده تا به گفته کارشناسان، به طور متوسط سالانه 4 هزار تا 4 هزار و 500 نفر در ایران خودکشی می کنند.

«جعفر بوالهری» رئیس انستیتوی روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم می گوید: «آمار اقدام به خودکشی ها، 10 برابر بیش از خودکشی های منجر به فوت است.» همین مسئله او را به این نتیجه رسانده که پیشگیری از خودکشی باید جزو رسالت های برنامه «پزشک خانواده» قرار گیرد. بوالهری در حالی به دنبال راهی برای جلوگیری از خودکشی ایرانیان است که بسیاری به موفقیت برنامه پزشک خانواده به دلیل بی پولی به دیده تردید می نگرند.

مورد عجیب ایرانی ها!

«جعفر عطار» رئیس مرکز آموزشی، درمانی بیمارستان شهید بهشتی زنجان از اعتقادات مذهبی افراد به عنوان یکی از فاکتورهای بازدارنده و محافظت کننده فرد از خودکشی اشاره می کند و می گوید: «خودکشی یک عامل چند وجهی به شمار می رود که باید همه عوامل و فاکتورهای بازدارنده برای پیشگیری از این امر وجود داشته باشند.» البته به گفته «مجید ابهری» آسیب شناس، خودکشی در ایران کمتر از کشورهای اروپایی است اما در میان کشورهای اسلامی مقام سوم را دارد. اما کسب مقام سوم در میان کشورهای مسلمان تنها مورد عجیب جامعه ایرانی نیست. «احمدعلی نوربالا» روان پزشک و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران هم می گوید: «در حالی که در دنیا نرخ خودکشی افراد مجرد 2 برابر افراد متاهل است، در ایران اقدام به خودکشی در افراد متاهل بیشتر از مجردهاست.» این درحالی است که به گفته او و سایر آسیب شناسان و رفتارشناسان «تاهل از عوامل حفاظتی در برابر خودکشی به حساب می آید اما پژوهش هایی که در کشور ما انجام شده نشان می دهد اختلالات روانی در افراد متاهل بیش از افراد مجرد است و این در حالی است که نهاد خانواده، نهاد آرمانی ماست اما به نظر می رسد که این نهاد خود نهادی آسیب زا شده است.»

ازدواج های اجباری:

بر اساس آمارهای نوربالا نرخ خودکشی زنان متاهل در شهرهای مازندران و آذربایجان شرقی بیش از سایر نقاط کشور بوده است. او می گوید: «این همه تبلیغ برای ازدواج و تشکیل خانواده می شود غافل از اینکه نهاد خانواده معیوب شده و باید با پیدا کردن عیوب آن، این نهاد را تقویت کرد.» به گفته این استاد دانشگاه، ازدواج های تحمیلی و اجباری هم می توانند سبب بروز پدیده خودکشی شوند و ازدواج های شتابزده که این روزها بیشتر رواج یافته، در آینده می توانند مشکلات عدیده ای را با خود به همراه داشته باشند.

ابهری هم می گوید: «از نگاه رفتار شناسی و آسیب شناسی علل خودکشی به محورهایی از جمله مشکلات عاطفی، فشارهای مالی، شکست شغلی یا تحصیلی و افسردگی ناشی از ضربات عاطفی تقسیم می شود.» او علل دیگر بروز خودکشی در بین افراد را به طور کلی شامل ضربات ناشی از اعتیاد، مصرف مواد مخدر، مواد محرک و روان گردان و همچنین الکل می داند و کمبود اعتماد به نفس، ضعف احساسی و عاطفی، عدم خود باوری، فاصله گرفتن از ارزشهای مذهبی و اخلاقی از علل اصلی در خودکشی برمی شمرد.

نقش 75 درصدی خانواده ها در خودکشی:

ابهری می گوید: « 75 درصد از کسانی که خودکشی می کنند در دوران کودکی و نوجوانی در خانواده های متلاشی و متشنج بوده اند یا پدر و مادر این افراد زندانی یا سابقه اعتیاد داشته اند.» البته هیچ کس آمار واقعی خودکشی را در کشور ندارد. این مسئله را هم نوربالا و هم ابهری تایید می کنند: «به دلیل نبود اطلاعات دقیق از آسیب های اجتماعی و اطلاع رسانی نکردن خانواده ها از خودکشی بستگانشان در این زمینه آمار دقیقی در اختیار نداریم ولی با توجه به آمارهایی که وجود دارد، خودکشی در تهران افزایش پیدا کرده است.»

هرچند این روزها خودکشی ها در تهران در صدر اخبار رسانه ها قرار گرفته است اما خودکشی در بخشی از استان های کشور به ویژه استانهای شمالی پیشینه تلخ و طولانی دارند. «خودسوزی بلوط ها» استعاره ای از خودکشی زنان استانهای غربی، به ویژه ایلام و کرمانشاه است که تا کنون هیچ راه حلی برای جلوگیری از آن پیش بینی نشده است.

ابهری درباره اهمیت چگونگی خودکشی می گوید:

« انتخاب وسیله یا روش خودکشی نشان دهنده وضع روحی و روانی فرد است، به طوری که هرچه ابزار و روش خودکشی فجیع تر باشد، فرد در شرایط روحی و روانی نامناسب تری قرار دارد که می توان به روشهایی همچون رگ زنی، سقوط از بلندی و… اشاره کرد.» بوالهری می گوید: «هر فردی که اقدام به خودکشی می کند، یک خانواده را متزلزل و هزینه های سرسام آوری را به آنان و همچنین به بیمارستان ها تحمیل می کند.»

ابهری هم با یادآوری تزلزل اراده افراد در هنگام خودکشی می گوید: «در یک گزارش میدانی از افراد نجات یافته به این نتیجه رسیده ایم که 97 درصد این افراد به محض خودکشی پشیمان شده اند که همین امر باعث شده است که خودکشی ناموفق باشد.» ابهری انگیزه زنان و دختران از خودکشی را ترساندن و انتقام ناشی از شکست در مسائل عاطفی می داند که در بسیاری از موارد با رفتارهای خود همچون خداحافظی کردن از اطرافیان یا بخشیدن وسایل شخصی به دیگران سعی می کنند که دیگران را از تصمیم خود آگاه کنند.

همچنین به گفته او شکست مالی، خیانت و اعتیاد از علل اصلی خودکشی در بین مردان است که در بسیاری از موارد این اقدام را بدون سر و صدا و جلب توجه اطرافیان انجام می دهند که باعث می شود خودکشی موفق در بین مردان سه برابر زنان باشد. ابهری اعتقاد دارد تجمل گرایی، زندگی ماشینی، رقابت های ناسالم مالی، دوری از ارزش های اخلاقی و باورهای دینی از علل اصلی افزایش آمار خودکشی در کشور شده است.

به گفته او تهران، استان های غربی کشور همچون ایلام، خوزستان و گیلان بیشترین آمار خودکشی در کشور را به خود اختصاص داده است. او می گوید: «البته علاوه بر علل رفتاری در خودکشی، وضعیت شهری، کمبود امکانات تفریحی و رفاهی صنعت و روابط اجتماعی و عاطفی و به ویژه سنت های غلط عشیره ای باعث افزایش خودکشی در بین زنان استانهای غربی در قالب خودسوزی شده است.» این روان شناس درباره آمار خودکشی در سایر شهرستان ها هم می گوید: «خراسان رضوی و زنجان کمترین آمار خودکشی را به خود اختصاص داده اند که دلیل این امر، بافت های مذهبی و فرهنگی حاکم در این شهرهاست.» ابهری می گوید: «خوشبختانه در مقایسه با کشورهای پیشرفته میزان خودکشی در کشور پایین است ولی متاسفانه در بین کشورهای اسلامی، ایران سومین کشور پس از سودان و تونس در خودکشی است».

جامعه افسرده:

کارشناسان زنگ خطر افسردگی در ایران را به صدا درآورده اند. بوالهری به شیوع بالای افسردگی در کشور اشاره می کند و می گوید: «افسردگی، تجربه همه انسان ها به شمار می رود؛ شخص با هر نوع درگیری مثلا با کارفرما، همسر و فرزندان، مبتلا به افسردگی می شود که باید به همین دلیل و به عنوان عامل مهم در اقدام به خودکشی به آن توجه داشت. » او اعتقاد دارد که از بحث بهداشت روان جامعه به طور عجیبی غفلت شده است اما باید به این مبحث به ویژه در برنامه پزشک خانواده پرداخت. او می گوید: «بیمه ها، ثروتمندترین و قدرتمندترین عامل محافظ و تامین منابع سلامت جامعه به شمار می روند؛ هیچ گاه بیمه ها، بی پول نبوده اند مگر آنکه مدیریت ضعیفی داشته اند اما متاسفانه هنوز حاضر نیستند برای مشاوره و پیشگیری از خودکشی، پولی بپردازند.»

رابطه بیمه ها و نظام پزشکی کشور هم یکی از موردهای عجیب جامعه ایرانی است. بیمه ها نه تنها بدهیهای بیمارستانها و دانشگاهها را نمی دهند، بلکه ظاهرا پولی برای پرداخت به داروخانه ها هم ندارند!