اطلاعات عمومی

سرفه معمولا یک امر طبیعی به حساب می‌آید. سرفه کردن باعث می‌شود تا گلوی ما از خلط و یا مواد تحریک‌کننده مانند گردوخاک پاک شود. بااین‌حال سرفه‌ مزمن و دائمی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی شرایط خاصی باشد، مانند آلرژی، عفونت ویروسی و باکتریایی یا تنفس آلاینده‌های موجود در هوا.

در اکثر مواقع سرفه‌ ها ارتباطی به ریه‌ ها ندارند. همچنین ممکن است علت سرفه، بازگشت مواد داخل معده به مری باشد.

ما ممکن است به دلایل زیر سرفه کنیم:

• سرماخوردگی
• آلرژی و حساسیت‌های فصلی
• عفونت سینوسی
• آلودگی هوا

برای هر کدام از این عوامل، داروهای مختلفی ارائه شده است. مثلا برای عفونت های باکتریایی باید از آنتی‌بیوتیک استفاده کرد. اما وقتی می‌توانیم با درمان‌های خانگی و گیاهی با سرفه‌های آزاردهنده مقابله کنیم، چرا باید از مواد شیمیایی استفاده کرد؟

در این مطلب ۷ راهکار مفید برای درمان خانگی سرفه ارائه می‌شود.

1. عسل

عسل خواص درمانی بسیاری دارد. یکی از خواص درمانی عسل تاثیر سریع آن در رفع گلودرد است. طبق یک مطالعه عسل می‌تواند بسیار موثرتر از داروهای شیمیایی سرفه را تسکین دهد. این داروها باعث آسیب‌رسانی به سیستم ایمنی بدن می‌شوند، اما عسل علاوه بر خواص درمانی، ایمنی بدن را نیز تقویت می‌کند.

برای درمان خانگی سرفه با عسل، تنها کافی است دو قاشق چای‌خوری از آن را در یک لیوان چای یا دم‌نوش و یا حتی آب جوش بریزید و با کمی آبلیمو مخلوط کنید. عسل باعث تسکین سرفه می‌شود و آبلیمو گرفتگی گلو را از بین می‌برد. همچنین می‌توانید عسل را به راحتی همراه با نان و به‌عنوان میان وعده میل کنید.

2. پروبیوتیک ها

پروبیوتیک ها میکروارگانیسم‌هایی هستند که فواید بسیاری برای سلامتی دارند. هرچند تاثیر مستقیمی بر روی سرفه نمی‌گذارند اما باعث ایجاد تعادل در سیستم گوارشی می‌شوند. باکتری‌های پروبیوتیک در دستگاه گوارش انسان برای هضم غذا مفیدند. لبنیات و میوه‌ها منابع این باکتری‌ها هستند.

اخیرا محصولات پروبیوتیک از جمله شیر و ماست پروبیوتیک توسط کارخانه‌های مواد غذایی راهی بازار ایران شده است.

3. بروملین (ساقه آناناس)

شاید با خواص درمانی آناناس مخصوصا درمان سرفه آشنایی چندانی نداشته باشید، شاید به این دلیل که چیزی از بروملین نشنیده‌اید. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد آنزیمی در میوه و ساقه‌ی آناناس وجود دارد که با از بین بردن مخاط گلو باعث تسکین سرفه می‌شود. خوردن روزانه یک تکه از آناناس و بروملین و یا خوردن آب آناناس علاوه بر فواید بسیاری که دارد، باعث رفع سرفه نیز می‌شود.

همچنین این میوه باعث درمان عفونت های سینوسی و آلرژی‌های مرتبط با سینوس می‌شود. اما با این حال ممکن است صرفا با خوردن آناناس این بیماری‌ها درمان نشود و در بعضی مواقع نیاز به درمان التهاب و تورم نیز باشد.

باید توجه داشت که مکمل‌های بروملین نباید توسط کودکان و بزرگسالانی که داروهای رقیق‌کننده‌ی خون مصرف می‌کنند مورد استفاده قرار گیرد. همچنین بهتر است همراه با مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی سلین مصرف نشود چرا که باعث افزایش جذب آنتی‌بیوتیک می‌شود. در ضمن به خاطر داشته باشید همواره پیش از مصرف هر نوع مکمل جدید با پزشک خود مشورت کنید.

4. نعناع

برگ نعناع خواص درمانی شناخته شده‌ای دارد. عرق نعناع باعث تسکین گلو می‌شود و به‌عنوان یک ماده‌ی ضد انعقاد عمل می‌کند و کمک می‌کند تا خلط و مخاط گلو پایین رود. نوشیدن دم‌نوش نعناع و تنفس بخار نعناع نیز فواید درمانی بسیاری دارد. برای بخور نعناع می‌توانید ۴ قطره عرق نعناع را در ۱۵۰ سی‌سی آب داغ بریزید. سپس حوله‌ای را روی سرتان و ظرف آب قرار دهید و از بخار آب تنفس کنید. سعی کنید نفس عمیق بکشید تا این بخار باعث نرم شدن گلو و رفع سرفه شود.

5. گل ختمی

گل ختمی همه‌ساله در تابستان می‌روید. از زمان‌های قدیم برگ‌ها و ریشه این گیاه برای درمان گلودرد و سرفه استفاده می‌شده است. گیاه گل ختمی لعابی دارد که باعث مرطوب شدن گلو و رفع التهاب می‌شود. دم‌کرده و دم‌نوش گل ختمی باعث تسکین سرفه مخصوصا سرفه خشک می‌شود و گلودرد را از بین می‌برد. همچنین دارای خواص ضدالتهاب، ضدعفونی‌کننده و ضد احتقان است و باعث و رفع مشکلات دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی می‌شود.

6. آویشن

از آویشن برای درمان بیماری‌های تنفسی استفاده می‌شود. در یک تحقیق پیشنهاد شده است که از عرق آویشن برای درمان سرفه‌های ناشی از برونشیت استفاده شود. برگ آویشن شامل ترکیباتی به نام فلانوئید است که التهاب ناشی از سرفه را کاهش می‌دهد و باعث آرامش عضله‌های گلو می‌شود.

برای تهیه دم‌نوش آویشن ۲ قاشق چای‌خوری از خردشده‌ی برگ آویشن را در یک لیوان آب جوش بریزید. روی استکان را بپوشانید و ۱۰ دقیقه صبر کنید تا دم‌نوش آماده شود. سپس آن را با قاشق هم زده و بعد میل کنید.

7. غرغره آب‌نمک

غرغره آب‌نمک یک روش ساده و سریع برای درمان سرفه و تسکین گلودرد است. نصف قاشق چای‌خوری نمک را در یک استکان آب جوش حل کنید و سپس محلول را غرغره نمایید. این کار باعث تسکین سوزش گلو و درمان سرفه می‌شود.

به این نکته توجه داشته باشید که کودکان نمی‌توانند به خوبی غرغره کنند. بنابراین بهتر است برای درمان سرفه بچه‌ها از روش‌های دیگری استفاده کنید.

سایر درمان‌های سرفه

غذاهای تند حاوی ماده‌ای شیمیایی به نام کپسایسین هستند که باعث راحت‌تر شدن سرفه می‌شوند.

غذاهای حاوی ویتامین ث باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند. مرکبات، کلم بروکلی، فلفل دلمه‌ای و … میوه‌های سرشار از ویتامین ث هستند.

سوپ داغ باعث نرم شدن گلو می‌شود. همچنین سوپ‌ها دارای خواص ضدالتهابی هستند و در درمان بیماری‌ها تاثیر دارند.

دم‌نوش زنجبیل باعث نرم شدن گلو و تسکین آن می‌شود و خواص ضدالتهابی دارد و برای درمان سرفه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چگونه از وقوع سرفه جلوگیری کنیم؟

پیش از آن که به فکر درمان سرفه باشیم بهتر است از وقوع آن جلوگیری کنیم. معمولا سرفه‌های خشک و مزمن همزمان با شروع فصل سرما آغاز می‌شوند. برای پیشگیری از سرفه، باید نکات زیر را رعایت کرد:

• از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده اجتناب کنید. در صورتی که مجبورید هنگام آلودگی هوا در فضای بیرون حضور داشته باشید از ماسک استفاده کنید. برای مقابله با آلودگی هوای داخل خانه نیز می‌توانید از دستگاه‌ تصفیه هوا استفاده کنید. این دستگاه‌ها با تصفیه ذرات معلق و آلاینده‌های موجود در هوا، عوامل سرفه را از بین می برند. بعضی از دستگاه‌ها نیز مانند دستگاه تصفیه هوای اِیرتاچ با برخورداری از فیلتر کربن اکتیو، بوهای نامطبوع را نیز از هوای محیط حذف می‌کنند.

• از برخورد با افرادی که سرماخورده‌اند دوری کنید. در صورتی که دچار سرماخوردگی شده‌اید به استراحت بپردازید و از رفتن به مدرسه یا کار خودداری کنید.
• تا می‌توانید آب بنوشید. با حفظ رطوبت بدن، سیستم ایمنی آن تقویت شده و توانایی بیشتری برای مقابله با ویروس‌ها دارد.
• سعی کنید محیط اطراف یا خانه را پاکیزه نگه دارید. گردوخاک روی میز و تماس با آلودگی تلفن همراه باعث تشدید سرفه می‌شود.
• همیشه دست خود را با آب و صابون بشویید.

در صورتی که دچار حساسیت فصلی می‌شوید از برخورد با موارد تحریک‌کننده مانند درخت‌ها، گرده‌ها، مو و شوره‌ی پوست حیوانات خانگی، کپک و … خودداری کنید.