اطلاعات عمومی

پدر شوهر و مادر زن بر عروس و دامادمحرم هستند و بعد از طلاق نیز محرمیّت آنان باقی می ماند .

پی نوشت:

توضیح المسائل مراجع،ج1، ص 503

بیست و پنجم ماه ذی القعده روزدحوالارض است. دحوالارض را چنین معرفی می کنند "روزی که زمین از زیر کعبه کشیده و گسترانیده شد.

« خروج پیامبر اکرم(ص) از مدینه به قصد حجه الوداع ( 10ق) »

ازطرف پیامبر اکرم(ص) در ماه ذیقعده ی سال دهم هجری قمری به اهالی مدینه و قبیله های اطراف اعلام شد که امسال آن حضرت قصد زیارت خانه ی خدا و برپایی مراسم حج را دارد.

به همین جهت، تعداد زیادی از مسلمانان به همراه آن حضرت عازم مکه شدند.

پیامبر اکرم (ص) در روز 25 ذیقعده ی سال دهم هجری قمری از مدینه حرکت نموده و درمکانی به نام ذوالحلیفه احرام بست. تمام همسران آن حضرت و یگانه دختر گرامیش حضر ت فاطمه(س) در این سفر همرا ه پیامبر(ص) بودند. حضرت علی(ع) نیز پس از ماموریت جهادی وتبلیغی در منطقه ی یمن، به دستور پیامبر اکرم(ص) در مراسم بزرگ حجه الوداع حضوریافت.

چون حج این سال آخرین حج پیامبر اکرم(ص) بود به حجه الوداع مشهور گردید.

پس از پایان مراسم حجه الوداع هنگام بازگشت به مدینه در مکانی به نام غدیر خم پیامبراکرم(ص) در اجتماع یکصد هزار نفری، حضرت علی(ع) را به فرمان خداوند متعال به جانشینی خود منصوب فرمود و همگان با امیرالمومنین علی(ع) بیعت کردند.

آنچه از روایات به دست مى‏آید، روز 25 ذى‏القعده یکی از مهم‏ترین روزها در طول سال است که علاوه بر روز هبوط آدم (ع) و میلاد نورانی حضرت ابراهیم(ع) و حضرت مسیح(ع) است روزی است که خداوند متعال برای گل سرسبد خلقت خود یعنی بشر، رحمت و برکت خود را گستراند و از نقطه کعبه خشکی را در سراسر کره زمین پخش نمود.

در حقیقت روز دحوالارض، روز گسترش خشکی در زمین و آماده شدن آن برای زندگانی مادی و دنیوی بشر است.

و از ناحیه معصومین(ع) بزرگداشت این روز بسیار سفارش شده و شایسته است هر فردی در این روز که یادآور شروع نزول رحمت الهی است، خداوند را بر تمامی نعمت‏هایی که قابل شمارش نیستند، شکرگزاری نماید؛ «و ان تعدوا نعمه الله لا تحصوها».

جالب این است که در دعاهی مأثوره در مورد روز دحوالارض، از آن به دحوالکعبه یاد شده است. در این دعی شریف آمده است:

«اللهم داحی الکعبه... اسئلک فی هذاالیوم من ایامک التی اعظمت حقها...»

خدایا!ی پهن کننده خانه کعبه! از تو درخواست میکنم در این روز که حقوق و اهمیت آن را برای عباد، بزرگ شمرده‏ای...

و این تعبیر بیانگر یک حقیقت بسیار مهم است و آن این‏که کره خاکی و زمین حقیقتی غیر از امتداد و بسط کعبه نیست.

خداوند کعبه را به عنوان «اول بیت وضع للناس» قرارداد و پس از آن نقطه کعبه را به نقاط مختلف کره زمین بسط داد و گستراند.

آنگاه در ادامه همین دعا و در وصف کعبه گسترش یافته مى‏فرماید:

«و جعلتها عندالمؤمنین ودیعه و الیک ذریعه و برحمتک الوسیله»

در نزد مؤمنان امانتی است که باید در قبال آن پاسخگو باشند که چگونه با آن رفتار کردند و حقوقش را حفظ نمودند و برای رسیدن به تو وسیله‏ای است که از خاک به معراج برسند.

لذا سجده بر خاک که نهایت خضوع و ذلت است، بهترین وسیله برای اوج و عروج است و در مقابل، زمین نیز واسطه‏ای است برای نزول رحمت الهی و شاید به همین مناسبت باشد که مطابق برخی روایات، روز دحوالارض روز قیام حضرت حجت(عج) ذکر شده است.

اعمال و فضیلت روز دحو الارض

روز بیست و پنجم روز دحو الارض است و یکی از چهار روزی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است و در روایتی روزه اش مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفاره هفتاد سال آمده است و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت به سرآورد از برای او عبادت صد سال نوشته شود و از برای روزه دار این روز هر چه در میان آسمان و زمین است ، استغفار کنند و این روزی است که رحمت خدا در آن منتشر گردیده است.

درواقع دحوالارض روز شروع حیات بخشی خداوند به جهان خاکی است که توجه به آن در روایاتو تعیین اعمال خاص همچون روزه، عبادت، دعا و غسل واهتمام به آن از سوی معصومین (ع) نشانگر عنایت حضرت حق به این روز با برکت است.

تعبیر به اینکه "در روز دحوالارض رحمت خدا منتشر گردیده و از براى عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز، اجربسیار است" و امثال آن، مومنین را بر انجام مستحبات مخصوص این روز ترغیب می نماید. درباره روزه این روز آمده است:

روزه این روز همانند روزه هفتاد سال است.

روزه این روز کفاره گناهان هفتاد سال است.

برای روزه دار این روز هرکه و هرچه در میان آسمان و زمین است استغفار می کند و ...

از دیگراعمال این روز شریف دو رکعت نماز است که در آن حمد و پنج مرتبه سوره "والشمس" خوانده می شود و بعد از سلام نماز بخواند:لا حوْل و لا قوه إلا بالله الْعلیالْعظیم

پس دعاکند و بخواند:

یا مقیل الْعثرات أقلْنی عثْرتی یامجیب الدعوات أجبْ دعْوتی یا سامع الْأصْوات اسْمعْ صوْتیو ارْحمْنی و تجاوزْ عنْ سیئاتی و ما عنْدی یا ذا الْجلال والْإکْرام.

و همچنین دعای "اللهم داحی الکعبه ..." از دعاهای مخصوص این روز است.

میرداماد ( ره ) در رساله ی اربعه ایام خود افضل اعمال مستحب را در این روز زیارت حضرت رضا علیه السلام بیان می دارد. چیزی به ذهنم آمد گفتم بنویسم. نمی دانم درست است یا نه. شاید فضیلت زیارت امام رضا در این روز به خاطر این است که کعبه واقعی دل های عاشق ، آستان مصفای اوست . اینم حرف دله دیگه سخت نگیرید.

برو طواف دلی کن نه کعبه گل را
که این خلیل بنا کرد و آن خدای خلیل

از امیرالمومنین (علیه السلام ) روایت شده است که فرمودند:

« اولین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد در بیست وپنج ذی القعده بود. کسی که در این روز روزه بگیرد وشبش را به عبادت بایستد ،عبادت صد سال را که روزش را روزه و شبش را عبادت کرده است خواهد داشت.»

در این روز یک میلیون رحمت نازل می شود که نودونه هزار تای آن برای روزه داران این روز و عبادت کنندگان این شب خواهد بود.

هر گروهی که در این روز برای ذکر پروردگار خویش گرد هم آیند ، پراکنده نمی شوند مگر این که خواسته آنان داده می شود.

برای اهل مراقبت و سیر وسلوک ، طاعت وعبادت در این شب اهمیت ویژه ای دارد زیرا نسبت به دیگر ایام مشهور مورد توجه عامه مردم نیست و آنها کمتر در این ایام به طاعت خدا مشغول می گردند ، لذا دحوالارض می تواند از ایام ممتاز سال باشد زیرا توجه در زمان غفلت عموم از مراقبات مهم باعث سرعت اجابت است واعمال نزد حضرت حق بزرگتر وبه قبول نزدیکتر واجر بیشتری دارد.

باشد تا روزی که ملک الموت جانمان را به تسخیر خود می گیرد این اعمال و ترویج آن چراغی ویا آسایشی برای قیامت ومنزل ابدی ما باشد ،آن روزی که ما به پیشگاه خدا ناله می زنیم و از ذات مقدس ربوبی طلب مهلت به اندازه لحظه ای می کنیم که ندا می رسد هرگز و ما می مانیم واعمال از پیش فرستاده شده.

دعای روز دحو الارض:

اللهمداحی الْکعْبه ؛ و فالق الْحبه و صارف اللزْبه؛

و کاشفکل کرْبهٍ أسْألک فی هذا الْیوْم منْ أیامک التی أعْظمْتحقها

و أقْدمْت سبْقها؛ و جعلْتها عنْد الْمؤْمنین ودیعهً

و إلیْک ذریعهً؛ و برحْمتک الْوسیعه

أنْ تصلی علیمحمدٍ عبْدک الْمنْتجب

فی الْمیثاق الْقریب یوْم التلاق

فاتق کل رتْقٍ و داعٍ إلی کل حقٍ

و علی أهْل بیْتهالْأطْهار الْهداه الْمنار

دعائم الْجبار و ولاه الْجنه والنار

و أعْطنا فی یوْمنا هذا منْ عطائک الْمخْزون غ

یْرمقْطوعٍ و لا ممْنوعٍ

تجْمع لنا به التوْبه و حسْنالْأوْبه

یا خیْر مدْعوٍ و أکْرم مرْجوٍ

یا کفی یا وفی؛ یا منْ لطْفه خفیٌ

الْطفْ لی بلطْفک و أسْعدْنی بعفْوک

وأیدْنی بنصْرک و لا تنْسنی کریم ذکْرک بولاه أمْرک

وحفظه سرک و احْفظْنی منْ شوائب الدهْر

إلی یوْم الْحشْرو النشْر

و أشْهدْنی أوْلیاءک عنْد خروج نفْسی

و حلولرمْسی و انْقطاع عملی و انْقضاء أجلی

اللهم و اذْکرْنیعلی طول الْبلی إذا حللْت بیْن أطْباق الثری

و نسینیالناسون من الْوری و أحْللْنی دار الْمقامه

و بوئْنیمنْزل الْکرامه و اجْعلْنی منْ مرافقی أوْلیائک

و أهْلاجْتبائک و اصْطفائک و بارکْ لی فی لقائک

و ارْزقْنی حسْنالْعمل قبْل حلول الْأجل بریئا من الزلل و سوء الْخطل

اللهم و أوْردْنی حوْض نبیک محمدٍ صلی الله علیْه وآله

و اسْقنی منْه مشْربا رویا سائغا هنیئا

لا أظْمأ بعْدهو لا أحلأ ورْده و لا عنْه أذاد

و اجْعلْه لی خیْر زادٍ وأوْفی میعادٍ یوْم یقوم الْأشْهاد

اللهم و الْعنْ جبابرهالْأولین و الْآخرین

و بحقوق وْلیائکالْمسْتأْثرین

اللهم و اقْصمْ دعائمهمْ و أهْلکْ أشْیاعهمْو عاملهمْ

و عجلْ مهالکهمْ و اسْلبْهمْ ممالکهمْ

و ضیقْعلیْهمْ مسالکهمْ و الْعنْ مساهمهمْ و مشارکهمْ

اللهم وعجلْ فرج أوْلیائک و ارْددْ علیْهمْ مظالمهمْ و أظْهرْبالْحق قائمهمْ

و اجْعلْه لدینک منْتصرا و بأمْرک فیأعْدائک مؤْتمرا

اللهم احْففْه بملائکه النصْر و بماألْقیْت إلیْه من الْأمْر فی لیْله الْقدْر

منْتقما لک حتیترْضی و یعود دینک به

و علی یدیْه جدیدا غضا و یمْحضالْحق محْضا

و یرْفض الْباطل رفْضا

اللهم صل علیْه و علیجمیع آبائه

و اجْعلْنا منْ صحْبه و أسْرته

و ابْعثْنا فیکرته حتی نکون فی زمانه منْ أعْوانه

اللهم أدْرکْبنا قیامه و أشْهدْنا أیامه

و صل علی محمدٍ وارْددْ إلیْنا سلامه

و السلام علیْه و رحْمهالله و برکاته

برخي از مستحبّات و آداب خوابيدن:
نجات انسان  در اين است که محاسبه خود را كرده و علاج خيانتهاي نفس را به قدر طاقت بر خودش لازم بداند و بدون محاسبه و درمان به خواب نرود  و بداند حالا كه مي خوابد، خواب هم در واقع برادر مرگ است. بنابراين بايد با توسل به قران و دعا وارد  عالم  خواب که همان  برزخ  و مرگ کوتاه  شد و چه بسيار کسانيکه  مرگ کوتاهشان به مرگ و اجل  ابدي متصل شده است .پس
1 - رختخواب پاکي را اختيار کن ، و در رختخواب ناپاک و بسيار نرم و لطيف نخواب که دير از خواب بيدار شوي ، بلکه سزاوار است اقتداء نمايي به حضرت پيغمبر( صلي الله عليه و آله و سلّم ) که گاهي بر روي زمين ، و گاهي بر حصير ، و گاهي روي عبا مي خوابيدند .
2 - با طهارت (وضو يا غسل يا تيمم) بخواب تا ثواب احياء داشتن تمام آن شب را دريابي .
3-  به هنگام دخول به رختخواب بسم الله الرحمن الرحيم را  بر قلب و زبان جاري کن و بگو :  اللهم باسمک احيي ، و باسمک اموت 
4 -  رو به قبله ، و جانب راست ، به هيئتي که ميّت را در قبر گذارند بخواب
الف :  قران :
5-  هرشب خواندن سوره هاي مسبحات ( حديد ، حشر ،  صف ، جمعه ،  تغابن و اعلي ) بسيار تاکيد شده است
6 - در وقت خوابيدن ( سوره  حمد و سوره  قل هو الله احد و قل يا ايهاالکافرون ) را بخوان تا از شرک ايمن شوي .
7- سوره (قل هو الله احد) را سه مرتبه بخوان تا  ثواب يک ختم قرآن خواهي برد
8 - سوره  قل اعوذ بربّ الفلق و قل اعوذ بربّ النّاس و آية الکرسي را بخوان ، تا در خواب نترسي . اگر چهار قل را سه مرتبه بخواني ثواب عظيم دارد .
9 - سوره  انّا انزلناه را بخوان ، تا ملائکه تو را به امر حق تعالي محافظت کنند .
10 - سوره ي الهيکم التّکاثر را بخوان ، تا از فتنه ي قبر و هول نکيرين ايمن شوي ، و هفتاد هزار گناهت آمرزيده ، و هفتاد هزار حسنه برايت نوشته شود ، و هفتاد هزار درجه در بهشت برايت بلند شود ، و شفاعت تو در حق اهل و همسايگان و دوستانت پذيرفته گردد .
11- آيه  مباركه : " شهدالله انه لا اله الا هو و الملائكه و اولو العلم قائما بالقسط لا اله الا هو العزيز الحكيم ان الدين عندالله الاسلام و ما اختلف الذين و اتوا الكتاب من بعد ما جائهم العلم بغيا بينهم و من يكفر بايات الله فان الله سريع الحساب  " را   بخوان تا هفتاد هزار ملک برايت تا روز قيامت استغفار کنند .
12 - آيه  مباركه: "قل انما انا بشر مثلكم يوحي الي انما الهكم اله واحد فمن كان يرجوا لقاء ربه فليعمل عملا صالحا و لا يشرك بعباده ربه احدا "  را  بخوان ، تا ساعتي که بخواهي بيدار شوي .
13- آيات مباركه: " آمن الرسول بما انزل اليه من ربه و المومنون كل آمن بالله و ملائكته و كتبه و رسله لا نفرق بين احد من رسله و قالوا سمعنا و اطعنا غفرانك ربنا و اليك المصير لا يكلف الله نفسا الا وسعها لهاما كسبت و عليها ما اكتسبت ربنا لا تواخذنا ان نسينا او اخطانا ربنا و لا تحمل علينا اصرا كما حملته علي الذين من قبلنا ربنا و لا تحملنا ما لا طاقه اصرا كما حملته علي الذين من قبلنا و لا تحملنا ما لا طاقه لنا به واعف عنا و اغفرلنا و ارحمنا انت مولانا فانصرنا علي القوم الكافرين " را بخوان تا ثواب  بيداري و تهجد تمام شب برايت نوشته شود.
ب:  ادعيه :
14- تسبيحات اربعه را بگو تا  صواب حج و عمره ببري
15- تسبيح حضرت فاطمه ي زهرا سلام الله عليه بگو ، تا ثواب ذکر را در يابي ، و از شرّ شيطان و از خواب هاي بد محفوظ بماني .
16- اللهم اغفر للمومنين و المومنات و المسلمين و المسلمات الاحيا ء  منهم والاموات بخوان  تا همه اموات  و مومنين از تو تو خشنود  شوند .
17-  ده مرتبه ( لا حول و لا قوة الّا بالله العليّ العظيم ) بگو تا از بلاها محفوظ ماني .
18 - سه مرتبه بگو : ( استغفرالله الذّي لا اله الّا هو الحيّ القيّوم و اتوب اليه ) تا تمام گناهانت آمرزيده شود .
19 - سه مرتبه بگو : ( الحمدلله الّذي علا فقهر ، و الحمدلله الّذي بطن فخبر ، و الحمدلله الّذي ملک فقدر ، و الحمدلله الّذي يحيي الموتي و يميت الاحياء ، و هو علي کلّ شي ء قدير ) تا از گناهان پاک شوي ، مثل روزي که از مادر متولد شده اي .
20 - سه مرتبه بگو : ( يفعل الله ما يشاء بقدرته ، و يحکم ما يريد بعزّته ) تا ثواب هزار رکعت نماز مستحبي به تو عطا شود .
21- اَللّهُمَّ صَلَّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدْ اَللّهُمَّ صَلَّ عَلي جَميعِ الأنْبِياءِ وَ الْمُرْسَلين  بگو تا  مشمول شفاعت پيامبر و همه انبيا شوي  .
خلاصه خود را به سراسر وجود تسليم حضرت  حق جل جلاله نما و اگر نتواني تمام آنچه ذکر شد بخواني ، به هر کدام بخواهي مي توان اکتفاء کن  .

منابع :
- اصول کافي  -  بحارالانوار
 کتاب سراج القبور - مرحوم آيت الله سيد محمد تقي موسوي اصفهاني صاحب کتاب شريف مکيال المکارم . / خلاصه الاذکار  محدث فيض و
-توصيه هاي  اقا سيد علي اقا قاضي  و  اقا ميزا جواد اقا تبريزي

نوروز واژه‌اي است مركب از دو جزء كه روي هم به معناي روز نوين است و بر نخستين روز از نخستين ماه سال خورشيدي آن گاه كه آفتاب به برج حمل انتقال مي‌‌‌يابد گذارده مي‌شود. و اصل پهلوي اين واژه نوك روچ يا نوك روز بوده است.

بيروني در تعريف نوروز نقل مي‌كند "نخستين روز است از فروردين ماه و از اين جهت روز نو نام كردند، زيرا كه پيشاني سال نو است و آنچه از پس اوست از اين پنج روز همه جشن‌هاست."

مورخين و محققان درباره جايگاه نوروز با هم اختلاف دارند. به نظر مي‌رسد آريائي‌ها از مهاجرت به فلات ايران و هم مرز شدن با تمدن ميان‌رودان سال را به دو قسمت تقسيم مي‌‌كردند كه هر يك با انقلابي شروع مي‌شد و دو جشن نوروز و مهرگان سرآغاز اين دو انقلاب بودند. يعني هنگام انقلاب تابستاني جشن نوروز گرفته مي‌شد و زمان انقلاب زمستاني جشن مهرگان پاس داشته مي‌شد. برخي معتقدند كه جشن نوروز و مهرگان جشني بوده‌ است كه در ايران قبل از ورود آريائي‌ها وجود داشته است و اقوام قبل از آريائي‌ها كه در فلات ايران ساكن بوده‌اند به آن عمل مي‌كرده‌اند.

"نوروز" را ايرانيان گرامي مي‌دارند و آييني است كهن كه گرچه طي هزاران سال دگرگون يافته،‌ اما هرگز از ميان نرفته و از سوي اقوام و مذاهب مختلفي كه در سرزمين ايران حضور پيدا كرده‌‌اند، مهر تأييد خورده است. بدين سان امروزه نوروز از نمادهاي بزرگ و وحدت بخش ملت ايران با همه تكثرهاي قومي، مذهبي، فرهنگي و زباني است.

آيين‌ها و رسم‌هاي مردم فرآيند الزامات و نيازهاي درهم تنيده مادي و معنوي، در پيوند جغرافيايي و شيوه‌هاي توليد و ساختارهاي اقتصادي دوره‌اي مختلف‌اند که برحسب ضرورت پيوسته در حال تغييرند و به مقوله‌هايي که در ژرفا معنا دارند پاسخ مي‌دهند.

ظهور اسلام و برخورد مسالمت آميز آن با ساير اديان و آيين‌ها از جمله اعتقادات مذهبي و ملي ايرانيان موجب شد كه مراسم و آداب مربوطه، به يكباره از جامعه اسلامي ايران رخت بر نبندد، فقط با مسلمان شدن تدريجي ايرانيان از وسعت آنها كاسته شد و اندك اندك همراه اعتقادات ديني اسلام، اسطوره‌ها و داستان‌هاي عربي نيز در ميان توده مردم نفوذ كرد. طي گذشت ايام، زماني كه برخي از سنت‌ها و آداب در تضاد آشكار با اعتقادات و رسوم گذشته قرار مي‌گرفت ايرانيان مي‌كوشيدند سنت كهن ملي را در قالب شخصيت‌هاي اسلامي باز يابند و به عبارت روشن‌تر سنت‌هاي ملي ايراني را با سنت‌هاي اسلامي در آميختند. در نتيجه از ميان انبوه جشن‌هاي ايراني قبل از اسلام آنچه ميان ايرانيان مسلمان باقي ماند منحصر به عيد نوروز، جشن سده و جشن‌هاي كوچك‌تري مانند جشن گل سرخ كه در اصفهان مرسوم بوده است. از ميان جشن‌هاي ياد شده بزرگ‌ترين اعياد ملي ايرانيان جشن نوروز است.

نوروز تنها جشني است كه از دوران باستان با عظمت تمام و همراه با انبوهي افسانه و آيين تا به امروز ادامه يافته است. عظمت نوروز را از نقش‌هاي تخت جمشيد گرفته تا آثار ادبي و هنري گوناگون عربي و فارسي در همه جا مي‌توان يافت. يكي از كهن‌ترين و بزرگ‌ترين منابعي كه به جشن و افسانه‌ها و آيين‌هاي مربوطه پرداخته است، كتاب «آثار الباقيه» اثر ابوريحان بيروني (متوفي 440 هجري قمري) است. او مي‌نويسد:

«سال نزد فارسيان چهار فصل بود ... بر حسب اين فصول عيدهايي داشتند كه به اهمال در كبيسه روز اين عيدها جابه‌جا مي‌شد. از جمله اين اعياد يكي روز اول فروردين ماه يعني نوروز بود. كه روز بس بزرگ است كه به علت زنده شدن طبيعت گويند. آغاز خلقت جهان در آن روز بوده است. چنين به نظر مي‌رسد كه پنج روز نخستين سال « نوروز عامه» يعني جشن همگاني بود. حال آنكه روز ششم كه «خرداد روز» نام داشت، « نوروز خاصه» يعني جشن پادشاهان و بزرگان بوده است.

احترام نوروز در اسلام هر چند كه به مذهب شيعه منحصر نيست، اما چنان در ميان شيعيان فراگير است كه حتي رواياتي از امامان شيعه در بزرگداشت نوروز نقل شده است. براي مثال علامه مجلسي در "السماء‌والعالم" از امام صادق‌ عليه‌السلام حديثي را بدين مضمون نقل مي‌كند: "در آغاز فروردين، آدم آفريده شد و آن روز فرخنده‌اي است براي طلب حاجت‌ها و برآورده شدن آرزوها و ديدار پادشاهان و كسب دانش و زناشويي و مسافرت و داد و ستد. در آن روز خجسته بيماران بهبودي مي‌يابند و نوزادان به آساني زاده مي‌شوند و روزي‌ها فراوان مي‌گردد."مجلسي همچنين حديث ديگري را درباره نوروز نقل مي‌كند كه منتسب به امام كاظم عليه‌السلام است و آن اين كه "اين روز بسيار كهن است. در نوروز خداوند از بندگان پيمان گرفت تا او را پرستش كنند و براي او شريك قائل نشوند و به آيين فرستادگان‌شان درآيند و دستورشان را بپذيرند و آن را اجرا نمايند و آن نخستين روزي است كه آفتاب بدميد و بادهاي بار دهنده بوزيد و گل‌هاي روي زمين پديد آمد و هم جبرئيل بر پيامبر نازل شد و نيز روزي است كه ابراهيم بت‌ها را شكست و هم پيامبر علي را بر دوش خود گرفت تا بت‌هاي قريش را از خانه كعبه بينداخت.

علاوه بر عدم مخالفت اسلام با آيين نوروز و از آن فراتر تأييد اين مذهب بر نوروزگان، تداوم گراميداشت نوروز در دوره اسلامي را مي‌توان به علاقه شديد ايرانيان براي حفظ مواريث باستاني خود نيز نسبت داد.

"برتولد اشپولر" ايران‌شناس بزرگ آلماني در اين باره مي‌‌‌گويد:‌ "از جشن‌هاي قديمي ايراني، بيش از همه جشن‌ سال نو (نوروز؛ شكل عربي آن نيروز) و نيز در پايان تابستان جشن پاييز (مهرگان) طبيعتاً بر اساس تقويم قديمي برگزار مي‌شد. البته مسلمانان، به‌ويژه در زمان عمر دوم (عمربن عبدالعزيز) كوشش كردند تا اين اعياد را ملغي كنند و كساني را كه در اين مواقع به طور كلي هداياي متداولي براي مقامات بالاتر مي‌فرستادند، تحت فشار قرار دادند.

اما اين رسم چنان عميق با انديشه و احساس مردم ايران وابسته بود كه به زودي پيروز‌مندانه براي خود جايي باز كرد و با اوج گرفتن كار عباسيان، اما به‌ويژه در زمان آل‌بويه كاملاً در همه جا متداول شد و حتي در بين‌النهرين (درست در بغداد و حتي در بصره) رسمي همه‌گير شد. در سوريه، مصر و شمال آفريقا نيز اين جشن در برخي از زمان‌‌ها به طور نامنظم برگزار مي‌شد.

بدين ترتيب نوروز با ورود اسلام به ايران و فراگيري اين مذهب در پهنه‌اي وسيع از شبه قاره هند تا شمال آفريقا، اين مجال را يافت تا در ميان اقوام غير ايراني نيز تداول يابد.

با توجه به اين كه عباسيان بيش از پنج سده نفوذ سياسي و ديني خود را در جهان اسلام - با فراز و نشيب بسيار - حفظ كردند، مي‌توان دريافت كه بزرگداشت نوروز از سوي خلفاي اين سلسله تا چه حد در استمرار و گسترش آن تأثير گذار بوده است. نوروز از زمان پيامبر اسلام تا دوره سلسله متأخر ايراني همواره مورد توجه بوده است. به شهادت تاريخ، حضرت محمد صلي‌‌الله عليه‌وآله و حضرت علي عليه‌السلام و بزرگان و خلفاي اسلام نوروز را گرامي مي‌داشتند و در دستگاه خلافت عباسي نوروز عظمتي خاص داشت و پس از اسلام نيز نوروز بزرگ با سنت‌هاي اسلامي شكوه و جلالي ديگر يافته بود. خاندان‌هاي بزرگ ايراني چون سامانيان و ديلميان و آل زياد به نگهداري و پاسداري سنن ملي دلبستگي فراوان داشتند و به هنگام نوروز به روش نياكان خود مردم را بار عام مي‌دادند و آداب ديرين را معمول مي‌داشتند. شهرياران صفوي هم در اجراي مراسم جشن نوروز كوشش بسيار مي‌كردند و مردم نيز تشريفات عيد به جاي آوردند.

برگزاري جشن نوروز در دوره صفويه به ‌ويژه با نگاه به احاديثي كه محدثين بزرگ اين دوره همچون علامه مجلسي درباره نوروز نقل كرد‌ه‌اند، قابل ارزيابي است. چنين مي‌نمايد كه در اين دوره - همچون زمان حاضر - نوروز صبغه‌اي كاملاً اسلامي يافته بود و تفكيك عناصر باستاني و اسلامي در اين آيين باشكوه كاري دشوار مي‌نمود.

در كتاب‌هاي مشهور ادعيه همچون اقبال الا‌عمال سيد‌ابن‌طاووس و مصباح المتهجد شيخ توسي اشاره‌‌اي به دعاي تحويل سال نگرديده و اين نشان مي‌دهد چه در منابع اهل سنت و چه در منابع اهل تشيع سند روايي مورد اعتماد براي آن موجود نيست. اما مجلسي در كتاب زادالمعاد در خصوص اين دعا گزارش مي‌كند كه در كتب غير مشهوره روايت كرده‌اند كه در وقت تحويل سال اين دعا را بسيار بخوانيد: يا مقلب‌القلوب والابصار يا مدبر الليل والنهار يا محول الحول و الاحوال حول حالنا الي احسن الحال. بنابراين با توجه به اين گزارش دعاي تحويل سال در دوره صفويه مرسوم و معمول بوده است.

در هر حال جدا از اين كه دعاي تحويل سال تا پيش از دوره صفويه چگونه بوده و اين دعا در كدام يك از مأخذ حديثي نقل شده است، نفس دعا يا قرائت قرآن يا حتي نمازگزاردن هنگام تحويل سال نشان از اسلامي شدن نوروز دارد. حتي بعضي‌ها معتقدند كه عبارات دعاي تحويل سال برگرفته از عبارات قرآني يا احاديث و رواياتي است كه در معتبرترين مأخذ شيعي نظير "التهذيب" شيخ توسي نقل شده‌اند.

از اين گذشته بزرگ‌ترين نماد آيين نوروز كه "هفت سين" است، فلسفه‌اي باستاني و اسلامي دارد. "محمد علي دادخواه" كه اخيراً پژوهشي با عنوان "نوروز و فلسفه هفت سين" را به نگارش در آورده، در اين باره مي‌نويسد:‌ "عدد هفت برگزيده و مقدس است. در سفره نوروزي انتخاب اين عدد بسيار قابل توجه است. ايرانيان باستان اين عدد را با هفت امشاسپند يا هفت جاودانه مقدس ارتباط مي‌دادند. در نجوم عدد هفت، خانه آرزوهاست و رسيدن به اميدها را در خانه هفتم نويد مي‌دهند. علامه مجلسي مي‌فرمايد: آسمان هفت‌ طبقه و زمين هفت طبقه است و هفت ملك يا فرشته موكل برآنند و اگر موقع تحويل سال، هفت آيه از قرآن مجيد را كه باحرف سين شروع مي‌شودبخوانند آنان را از آفات زميني و آسماني محفوظ مي‌دارند."

همچنين تقدس ديني لحظه تحويل سال چنان در نظر مردمان پر رنگ است که در شهرهاي مقدس مردم به امامزاده‌ها و اماكن متبركه مي‌روند. شيرازي‌ها به حرم شاهچراغ و حرم علي‌بن حمزه روي مي‌آورند و مشهدي‌‌ها به پابوس حضرت رضا (ع) مي‌شتابند و بسياري از مردم قم در بارگاه حضرت معصومه گرد مي‌آيند و بعضي از مردم ري و تهران در حرم شاه‌عبدالعظيم."

با اين وجود صيغه اسلامي نوروز كه با توجه به اكثريت مطلق مسلمانان در ايران امري بديهي است، مانع از آن نشده كه پيروان ساير مذاهب در بزرگداشت آن كمتر از ايرانيان مسلمان اهتمام ورزند. امروزه نوروز، آييني متعلق به همه مذاهب و اقوام و فرهنگ‌هاي ايراني و بسياري ديگر از كشورهاي تحت نفوذ فرهنگ ايراني چون افغانستان، پاكستان، هندوستان،‌ كشورهاي آسياي ميانه و قفقاز و مناطق كردنشين تركيه، عراق و سوريه است

در روايات اسلام نوروز روزي است كه جبرئيل بر حضرت محمد (ص) نازل شد، روز غدير خم است، و روز ظهور حضرت صاحب‌الزمان (عج) خواهد بود. در اعتقادات كهن ايراني روزي است كه آفريدگار از خلقت جهان فارغ مي‌شود و روز آفرينش انسان است.

واژه (عيد) در قرآن كريم تنها يكبار در آيه 114، سوره مائده آمده است: (عيسي ابن مريم گفت بارالها! اي پرودگار تو ما از آسمان مائده اي فرست تا اين روز براي ما و كساني كه پس از ما آيند روز عيد مباركي گردد و آيت و حجتي از جانب تو براي باشد، كه تو بهترين روزي دهندگاني.

عيسي بن مريم اين دعا را آن هنگام كه حورايون به او گفته بودند كه: اي عيسي ابن مريم، آيا خداي تو مي تواند براي ما از آسمان مائده فرستد؟ عيسي در پاسخ آنان مي گويد: اگر ايمان آورده ايد از خدا بترسيد! و هرگز شك در قدرت خدا و يا شك در اجابت دعاي پيغمبر خدا نكنيد. حواريون گفتند (ما شك نكرده ايم ليكن) مي خواهيم كه از آن مائده آسماني تناول كنيم تا دل هاي ما مطمئن شود (و بر يقين ما بيفزايد) و تا به راستي عهدهاي تو پي بريم و بر آن گواه باشيم.

عيد خود مصدري است مانند عود به معناي بازگشتن و به همين مناسبت، سالگردها و يادبودها را (عيد) گويند. البته، اين نامگذاري به ياد بودهاي خوش وتوأم با شادماني اختصاص دارد.

(عيد) روزي است كه در آن سود و منفعتي به دست بيايد و در شرع مقدس اسلام، روزهاي اضحي و فطر عيد ناميده مي‌شوند. كه در عيد اضحي قرباني، و در عيد فطر زكات فطره مطرح است. نيز مي‌توان گفت، عيد آن روزي است كه در آن نماز ويژه‌اي برگزار كنند، يا روزي است كه مجمعي در آن فراهم آيد، و يا آنكه عيد روزي است كه خلق از ماتم به شادماني (عود) كنند، يا روزي است كه زندانيان را از زندان رها كنند، و يا كودكان را از مكتب بيرون فرستند، يا روزي است كه تفاوتي ميان درويش و توانگر نباشد، يا آنكه (عيد) روز شريف و ارجمندي مي‌تواند باشد.

از آيه (مائده) استفاده مي‌شود كه حضرت عيسي و مسيح روز نزول مائده را كه سالروز وقوع يك معجزه الهي در تاريخ است براي همه انسان‌ها (عيد) قرار داده است، تا اين روز آيت و حجتي از جانب خداوند براي مردمان در تمامي اعصار بوده باشد و به ميمنت اين پديده پر بركت همه ساله شادماني و خجستگي آن روز تكرار گردد.

از آنجا كه (مائده) به معناي خوان پر نعمت، تنها دوبار در سوره مائده آمده است، مي‌توان گفت نزول رزق از آسمان به درخواست حضرت عيسي مسيح (ع) ويژگي خاصي داشته است كه به خاطر آن عنوان (مائده) را به خود گرفته است.

بنابراين، عيد در اين آيه اشاره دارد به نزول يك بركت آسماني در پوشش طبق يا طبق‌هايي از طعام و خوردني كه مي‌تواند تكرار و بازگشت آن روز نيز همان بركات را به همراه داشته باشد و از اين جهت، آيت و حجتي ديگر از جانب خداوند متعال براي انسان‌ها و فرصتي ديگر براي ايجاد ارتباط با خدا و ذكر و ياد او در دل‌ها و زبان‌ها بوده باشد.

آداب اسلامي نــوروز

در كتاب مفاتيح‌الجنان كه طي دهه‌‌هاي گذشته يكي از بزرگ‌ترين كتاب‌هاي مورد رجوع عموم براي انجام مستحبات مذهبي بوده به نماز عيد نوروز اشاره شده كه نمازي است توأم با قرائت سوره حمد و سوره‌هاي قدر، كافرون، توحيد، فلق و ناس و بسيار شبيه به نمازي است كه ضمن آداب و اعمال روز جمعه و روز عيد غدير خم وارد شده است.

مفاتيح الجنان همچنين روايتي از معلي‌بن‌خنيس را درباره نوروز ذكر كرده است كه اعمال اين روز و دعاي مربوط به آن را همراه دارد. بي‌آنكه اشاره‌اي به فضيلت اين روز كرده باشد. ولي بحارالانوار مجلسي روايات معلي‌بن‌خنيس را به تفصيل آورده است. در آن روايات به فضيلت و برتري اين روز نسبت به ساير ايام بسيار پرداخته است و يكي از روايات مفصل معلي‌بن‌خنيس از نوروز را اين گونه تجليل كرده است: نوروز روزي است كه كشتي نوح بر كوه جودي قرار گرفت، روزي است كه جبرئيل بر نبي عليه‌السلام نازل شد، روزي است كه رسول اكرم صلي‌‌الله عليه‌وآله، علي عليه‌السلام را بر دوش كشيد تا بت‌هاي قريش را از بالاي كعبه مي‌كند، روزي است كه نبي عليه‌السلام به وادي جن رفت و از ايشان بيعت گرفت، روزي است كه براي علي عليه‌السلام از مردم بيعت گرفت (غدير خم) روزي است كه قائم آل محمد ظهور خواهد كرد و روزي است كه امام عصر عجل‌الله تعالي فرجه‌الشريف بر دجال پيروز خواهد شد.

و اما روايت خنيس به نقل از امام صادق عليه‌السلام در مفاتيح الجنان:

فرمود: چون نوروز شود غسل كن و پاكيزه‌ترين جامه‌هاي خود را بپوش و به بهترين بوي‌هاي خوش خود را معطر گردان پس چون از نمازهاي پيشين و پسين و نافله‌هاي آن فارغ شدي، چهار ركعت نماز بگذار يعني هر ركعت به يك سلام و در ركعت اول بعد از حمد ده مرتبه اناانزلنا و در ركعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل يا ايهاالكافرون و در ركعت سوم بعد از حمد ده مرتبه قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق را بخوان و بعد از نماز به سجده شكر برو و اين دعا را بخوان.

همان طور كه مشاهده مي‌شود اين روز نيز چون اعياد اسلامي با غسل كردن، پوشيدن جامه نو و معطر گرديدن به بوي‌هاي خوش و روزه داشتن آغاز مي‌شود، ضمن آنكه نمازي مشابه نمازهاي ساير اعياد اسلامي دارد.

نماز عيد نوروز

نماز عيد نوروز مشتمل است بر قرائت سوره حمد و سوره‌هاي قدر، كافرون، توحيد، فلق و ناس و بسيار شبيه به نمازي است كه ضمن آداب و اعمال روز جمعه و همين طور اعمال روز عيد غدير خم وارد شده است.

از آنجا كه قرائت سوره قدر در نماز عيد نوروز توصيه شده است مي‌توان دريافت كه عيد نوروز نيز چون ديگر اعياد اسلامي با نزول بركات و آيات الهي همراه بوده است. تاكيد بر قرائت سوره‌هاي كافرون، توحيد، معوذتين نيز مي‌تواند اشاره به درخواست دفع انواع شرور و بدي‌ها داشته باشد.

دعاي عيد نوروز

دعاي مخصوص عيد نوروز با درود و صلوات بر رسول اكرم صلي‌‌الله عليه‌وآله و آل او و اوصيا و همه انبيا و رسولان آغاز مي‌شود آنگاه با فرستادن درود بر ارواح و اجساد ايشان ادامه مي‌يابد.

در اين دعا آمده است: (هذا الذي فضله و كرمته و شرفته و عظمت خطره) اين فراز با اندكي جابجايي در كلمات در دعاي مخصوص ماه مبارك رمضان، ماه نزول قرآن نيز آمده است.

فراز پاياني دعاي مخصوص عيد نوروز : ( اللهم .... ما فقدت من شي فلا تفقدني عونك عليه حتي لا اتكلف مالا احتاج اليه يا ذالجلال و الاكرام ) از آن جهت كه در آن سخن از گم شدن و گمشده‌ها به ميان مي‌آيد بيش از اندازه قابل توجه است زيرا، چنانكه نقل شده است عيد نوروز همان روزي است كه حضرت سليمان عليه‌السلام انگشتري خويش را پس از مدتي پيدا كرده است.

پي‌نوشت‌ها:

1. ذكايي، پرويز: نوروز تاريخچه و مرجع‌شناسي، مركز مردم‌شناسي ايران، تهران، 1353، ص19
2. كريميان سردشتي، نادر: "نوروز در روايات شيعه و در كتاب التاج جاحظ بصري"، مجموعه مقالات نخستين همايش نوروز، پژوهشكده مردم‌شناسي، تهران، 1379، ص45
3. اشپولر، برتولد:‌ تاريخ ايران در قرون نخستين اسلامي، ترجمه مريم ميراحمدي، تهران، شركت انتشارات علمي و فرهنگي، 1369، ج2، ص359-358
4. رضي، هاشم: گاه شماري و جشن‌هاي ايران باستان،‌ انتشارات بهجت، تهران، 1380، ص451
5. دادخواه، محمد‌علي: نوروز و فلسفه هفت‌سين، انشارات حروفيه، تهران، 1382، ص119
6. مدرس زاده، مريم: عيد نوروز در فرهنگ اسلامي و آيين‌ها و اساطير ايراني، مجموعه مقالات نخستين همايش نوروز، ص131
7. مفاتيح الجنان

ازدواج و کمال جویی
نگاهی به اهداف وآثار ازدواج در قرآن
وضع مطلوب در روابط دختر و پسر
ازدواج فاميلی روی ترازو
ازدواج مهارت می خواهد.
معیارهای انتخاب همسر
حل تعارض در زندگی زناشويی
دلواپسی های دوران نامزدی
پيامدهای روابط افراطی دختر و پسر پيش از ازدواج
10 قانون طلايي ازدواج موفق
بازکاوی تفاوت سنی همسران
فوائد ازدواج
خواستگاری دختر از پسر
ازدواج از دیدگاه 3 دین بزرگ الهی (اسلام، مسیحیت، یهودیت)
ازدواج و معيارهای انتخاب همسر
9 قدم تا ازدواج
دختر خانم ها و دوران نامزدی
عوامل تحمیلی ازدواج
چرا جوانان دیر ازدواج می‌کنند؟
خواسته ی انباشته شده بنام ازدواج
دیدگاه اسلام و انتخاب همسر
مفهوم رشد و سن مناسب برای ازدواج
ضرورت ازدواج
کار ، پیش واحد ازدواج
ازدواج فاميلی، بله ياخير
ارتباط تحصیل با ازدواج
مشاوره قبل از ازدواج
نقش ازدواج در بهداشت روانی و ضرورت مشاوره در ازدواج
ازدواج از دیدگاه معصومین (ع)
ازدواج هاى اجبارى، حصارى كه ديگران مى چينند
تحقیق در ازدواج
ازدواج فاميلی!
تفاوتهای زن و مرد
روابط دختر و پسر
عشق قبل از ازدواج یا بعد از ازدواج؟؟
راهکارهای مؤثر در ازدواج آسان
چي بگم و چي بپرسم؟
ارتباط با خانواده همسر(1)
ارتباط با خانواده همسر (2)
ارتباط با خانواده همسر(3)
ازدواج يعنی اهتمام
ازدواج يعنی خداحافظ زندگی
ازدواج امری دائمی است
از ابتدای آمیزش تا لحظه زایمان ازمنظر اسلام
جايگاه و منزلت ازدواج در اسلام
روانشناسی ازدواج
شناخت تفاوتهای زن و مرد
رابطه، يک جاده دو طرفه

چطور به خودتان ياد بدهيد که روی نقاط مثبت در ازدواج زندگيتان تمرکز کنيد
اختلاف سنی دختر و پسر در ازدواج
ازدواج شما می تواند بهترين باشد
هديه ازدواج
حریم روابط دختر و پسر از نگاه قرآن
ضرورت آموزش های قبل از ازدواج
ازدواج از دیدگاه قرآن
جوانان و ازدواج
خواستگاری با بهترین نتیجه
روابط دختر و پسر، اخلاق اسلامی( رویکرد و کارکرد)
روابط دختران و پسران قبل از ازدواج از نگاه قرآن و روايات
عشق به خدا و ازدواج
فلسفه ازدواج در اسلام
ملاك‌هاي مهم گزينش همسر
معیارهای گزينش همسر در آموزه های اسلامی
اختلالات و ناتوانی جنسی مردان
فواید ازدواج کردن
جذابیت یعنی زیبا بودن؟
مجلس بله برون
کلیدهای ازدواج موفق
پایه های ازدواج موفق
سن مناسب ازدواج
چگونه مدیری موفق، برای ازدواجی موفق شوم؟
ازدواج سخت نيست اگر ...
زمان هاي ممنوع براي قضاوت
دعوای عروس و مادرشوهر
بندگی خدا یا اطاعت شوهر
شوهرتان را به حرف زدن وادارید
ازدواج كنيد تا پولدار شويد!
چگونه فرزندانی قدرشناس بار بیاوریم؟
مهریه

مراسم ازدواج در ایران باستان

 

 

ازدواج، کمال، اختلالات روانی،اختلالات جنسی،روابط زناشویی،آثار ازدواج،قرآن،ازدواج در قرآن،ازدواج با فامیل،ازدواج فامیلی،مهارت ازدواج،جوانان،معیارهای ازدواج،معیار انتخاب،معیار انتخاب همسر،زوج جوان،زندگی زناشویی،زن وشوهری،دوران نامزدی،روابط دختر و پسر،پیش از ازدواج،دوست دختر،دوست پسر،دوستی با دختر،ازدواج با دوست دختر،ازدواج موفق،اختلاف سنی ازدواج،تفاوت سنی،سن دختر و پسر،فوائد ازدواج، خواستگاری،خواستگاری دختر،خواستگاری کردن،دیدگاه بزرگان،قدم،دختر خانم،نامزد،کار،شغل همسر،شغل،فامیل،شهر دیگر،ارتباط مشروع،ارتباط نامشروع،مشاوره رایگان،مشاوره ازدواج،تحقیق ازدواج،روابط ،عشق،علاقه،غریزه جنسی،خانواده،تشکیل خانواده،ازدواج موقت،ازدواج دائم،روانشناسی ازدواج،شناخت،نقاط قوت،اختلاف سنی، هدیه ازدواج،حریم روابط دختر و پسر،ازدواج جوانان،روابط اسلامی دختر و پسر،معیار،فلسفه ازدواج،ناتوانی جنسی،ناتوانی جنسی مردان،دختر جذاب،مجلس خواستگاری،آموزش خواستگاری،چگونه خواستگاری برویم،چگونه خواستگار پیدا کنیم،ملاک،کلیدهای موفقیت،ازدواج موفق،سن ازدواج،سن دختر برای ازدواج،سن پسر برای ازدواج،قضاوت،دعوی،دعوای عروس و مادر شوهر،شوهرداری،حرف زدن،حرف های عاشقانه،پولدار،دختر پولدار،تربیت فرزند،مراسم ازدواج،ازدواج ایرانی،عروس ایرانی،عروس زیبا،مراسم عروسی

موضوعات مرتبط:
• قبل و بعد ازدواج

اس ام اس و پیام تبریک روز ولنتاین، متن های زیبا تبریک ولنتاین به همسر و دوست

دانلود رایگان مجموعه کارت ویزیت لایه باز فوق العاده زیبا / بیش از 2000 کارت ویزیت رنگارنگ و حرفه ای

مقایسه ی روز /  گران‌ترین و ارزان‌ترین خودرو‌های بازار ایران کدامند؟ با عکس

سرگرمی قشنگ اینکه اگه زنای سلبریتی‌، مرد بودن چه شکلی می‌شدند؟خخخ

تست شخصیت شناسی جدید و واقعی ؛ کدوم حیوان را زودتر می‌بینی؟؟

چطوری یک پست وایرال با کیفیت در اینستاگرام بنویسیم؟

علی ضیا و حقیقت هایی که به کام مسئولین تلخ بوده است!!