دوران پریود یا عادت ماهانه از نظر رعایت بهداشت اهمیت زیادی دارد.
رعایت نکردن نکات بهداشتی ممکن است منجر به بروز مشکلاتی برای خانمها شود و آنها را به دردسر بیندازد. برای اینکه این دوران را با آرامش و به سلامت سپری کنید، از نکات زیر کمک بگیرید. مجموعه 10 نکتهای که برایتان جمعآوری کردهایم، به حفظ بیشتر سلامتیتان کمک میکند.
از آب ولرم استفاده کنید
در دوران عادت ماهانه هرگز خود را با آب سرد نشویید. شستوشوی اندام تناسلی با آب سرد میتواند دلدرد را بیشتر کند و باعث آزار دیدنتان شود. برای شستوشو حتما از آب ولرم کمک بگیرید. ضمن اینکه یادتان باشد شستوشو همیشه از جلو به عقب است. عکس این حرکت، باکتریها و آلودگی را به ناحیه تناسلی انتقال میدهد و ممکن است باعث بروز عفونت شود.
وجود انواع نوار بهداشتی های مختلف در بازار، از جمله نوار بهداشتی با پودر جاذب، بعضی از خانمها را به اشتباه میاندازد؛ درست است که نوار بهداشتی با پودر جاذب مانع نم پس دادن میشود؛ اما استفاده از آن به معنی این نیست که باید دیر به دیر تعویضش کنید. همانطور که نوار بهداشتی ساده را باید زود عوض کرد، نوار بهداشتی با پودر جاذب را هم باید به موقع عوض کرد. در غیر این صورت وجود رطوبت ممکن است باعث بروز مشکلاتی از قبیل رشد باکتریها و میکروبها شود.
لباس زیر نخی بپوشید
پوشیدن لباس زیر که الیاف آن حاوی موادی مثل نایلون است، نه در شرایط معمولی مجاز است و نه به ویژه در روزهای عادت ماهانه. نایلون علاوه بر بروز حساسیت به تعریق بیشتر و در نتیجه ایجاد رطوبت بیشتر منجر میشود. عرق سوز شدن کمترین پیامد و ایجاد محیط مناسب برای رشد میکروبها پیامد بزرگتر پوشیدن لباس زیر نایلونی در روزهای عادت ماهانه است. به جای لباس زیر نایلونی، حتما چند لباس زیر نخی راحت که چسبان نباشند تهیه کنید و در ایام پریود سراغشان بروید.
از دستمال استفاده کنید
اهمیت استفاده از دستمال کاغذی و دستمال توالت در دوره عادت ماهانه حتی بیشتر از سایر روزهای ماه است. حتما بعد از شستوشو، ناحیه تناسلی را با دستمال کاغذی خشک کنید و نگذارید رطوبتی باقی بماند. باقی ماندن رطوبت در این ناحیه ریسک ابتلا به عفونتها را بالا میبرد.
در این روزها بهتر است از خوراکیهای روان کننده روده یا ملینها استفاده کنید تا دچار یبوست نشوید و درد بیشتری نکشید. همچنین خوراکیهای مقوی مثل آجیل و انواع میوههای گرم و غیر نفاخ را در برنامه غذاییتان بگنجانید تا بدن مقاومت بهتری داشته باشد و با درد ناشی از پریود بهتر مقابله کند.
استفاده از صابون مجاز است؟
بهتر است که سر و کار خودتان را به استفاده زیاد از مواد شوینده، به خصوص صابونهای عطری یا ژل شستوشوی واژن نیندازید و به جای این کار به موقع دوش بگیرید. در صورتی که امکان دوش گرفتن نداشتید، تعداد کم دفعات استفاده از صابون غیر عطری و آب ولرم برای پاکیزه نگه داشتن ناحیه تناسلی مشکلی ایجاد نمیکند.
از نوار بهداشتی معطر استفاده کنم؟
همانطور که استفاده از صابون معطر برای شست و شو توصیه نمیشود، بهتر است سراغ نوار بهداشتی معطر هم نروید. این مدل نوار بهداشتی میتواند باعث ایجاد حساسیت و خارش شود. پد معمولی روزانه یا مخصوص شب انتخابی به مراتب بهتر است.
اگر بدنتان در روزهای پریود بوی بدی میگیرد، اول از همه رژیم غذاییتان را اصلاح کنید. دور سیر، پیاز، فست فود و خوراکیهایی را که شامل مواد افزودنی هستند، خط بکشید. در عوض غذاهای طبیعی، سالم و سبک بخورید.
راهکار دوم تعویض زود به زود نوار بهداشتی و شست و شوی مناسب ناحیه تناسلی است؛ اگر این دو کار را دیر انجام دهید احتمال بروز بوی بد در بدنتان خیلی بیشتر میشود
در صورتیکه این روشها برایتان مناسب نبودند و متوجه ترشحات غیر عادی هم شدید، بهتر است به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. گاهی دلیل بروز بوی بد، پریود نیست بلکه عفونتی از قبل وجود داشته که نیاز به درمان دارد.
شکی نیست که درد روزهای پریود آزار دهنده است. استفاده از کیسه آب ولرم و استراحت خوب است؛ اما نه برای مدتی طولانی. در حقیقت اگر برای مدتی طولانی بی حرکت بمانید نه تنها به کمتر شدن درد کمک نمیکنید؛ بلکه ممکن است باعث شدت پیدا کردنش شوید. به همین دلیل بین استراحتتان، زمانی را هم برای انجام نرمشهای سبک بگذارید. قرار نیست طناب بزنید اما قرار هم نیست مرتب خوابیده باشید. پیاده روی سبک، در جا زدن و گرم کردن بدن و انجام بعضی حرکات کششی سبک، نقش موثری در بهبود وضعیت جسمی و همچنین بهتر کردن روحیه شما و مبارزه با سندروم افسردگی پریود ایفا میکند.
نکته تکمیلی
•به خاطر داشته باشید شست و شوی هنگام پریود شامل قسمت خارجی اندام تناسلی میشود و به هیچ وجه نباید برای شستوشو کاری به بخشهای داخلی داشته باشید. برای مطالعه نکات بهداشتی بیشتر در دوران قاعدگی به سایت lifealth.com مراجعه کنید.
•نوشیدن آب و آبمیوه در روزهای عادت ماهانه به جبران آب دست رفته بدن کمک میکند و نقش موثری در بهتر کردن حالتان ایفا خواهد کرد.
پرسش و پاسخ های زیر به منظور اطلاع کاربران از احکام شرعی و دینی در سایت قرار داده شده است.
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
۲۷
۲۸
۲۹
۱ـ تعريف حيض: حيض در لغت عبارت از جاری شدن است. و در اصطلاح شرع حيض عبارت از خونی است كه از درون رحم زن در اوقات معين و بدون هيچگونه بيماری و يا رسيدن ضربهای و صدمهای بيرون آيد. اين خون، خونی است كه خداوند متعال آن را در ذات و سرشت دختران بنی آدم نهاده است. خداوند آن را در رحم زن آفريد تا در دوره حاملگی غذای جنين باشد؛ آنگاه پس از تولد نوزاد تبديل به شير میشود. پس وقتی كه زن نه حامله است و نه شيردهنده، اين خون بدون مصرف باقی میماند به همين علت در اوقات مشخصی از بدن خارج میشود كه در اصطلاح به آن قاعدگی و يا عادت ماهانه گفته میشود.
۲ـ سن حيض: سنی كه زن در آن عادت ماهانه میشود، اغلب اوقات كمترين سنی كه زن در آن حيض میشود نه سالگی است و تا پنجاه سالگی ادامه دارد.
۳ـ احكام حائض:
الف: نزديكی و جماع با زن در مدت قاعدگی حرام است به دليل آيه: وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحيضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحيضِ وَ لاتَقْرَبُوهُنَّ حَتّى يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوّابينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرينَ (البقره ۲۲۲).«و از تو، در باره خون حيض سؤال میكنند، بگو: «چيز زيانبار و آلودهاى است; از اينرو در حالت قاعدگى، از آنان كنارهگيرى كنيد! و با آنها نزديكى ننمايد، تا پاك شوند! و هنگامى كه پاك شدند، از طريقى كه خدا به شما فرمان داده، با آنها آميزش كنيد! خداوند، توبهكنندگان را دوست دارد، و پاكان را (نيز) دوست دارد».
البته اين تحريم تا زماني كه خون عادت ماهانه زن قطع شود و زن غسل كند، استمرار دارد. به دليل آيه فوق كه گفته بود: «و با آنها نزديكى ننمايد، تا پاك شوند! و هنگامى كه پاك شدند، از طريقى كه خدا به شما فرمان داده، با آنها آميزش كنيد!».
برای شوهر در حال حيض جايز است از همسر خويش لذت ببرد و كام بگيرد، ولي نزديكي و جماع ننمايد به دليل فرموده رسول الله ص كه: «اصنعوا كل شيء إلاَّ النكاح»[۱]. (هركاری را انجام دهيد جز دخول و جماع را».
ب ـ زن حائض در دوره عادت ماهانه روزه و نمازش را بايد ترك كند، انجام اين عبادتها بر وي حـرام است؛ و اين كارهای شرعی به دليل فرمايش رسول الله ص است كه: «أليس إذا حاضت المرأة لم تصل و لم تصم؟» متفق عليه. «آيا چنين نيست كه هرگاه زن عادت ماهانه شد، نه نماز خواند و نه روزه گيرد؟».
*هنگامی كه زن حائض پاك شد فقط قضای روزه فرض ماه مبارك رمضان را میگيرد، ولی نمازش قضا ندارد.
به دليل سخن عايشه: «كنا نحيض على عهد رسول الله ص فكنا نؤمر بقضاء الصوم، ولا نؤمر بقضاء الصلاة». «متفق عليه». «ما در عصر رسول الله (ص) حيض میشديم پس به قضای روزه امر میشديم ولی به قضای نماز امر نمیشديم».
فرق ميان اين دو عبادت ـ والله أعلم ـ اين است كه چون نماز تكرار میشود و به سبب حرج و مشقتی كه در آن است، قضايش واجب نيست بر خلاف روزه كه در آن اين مسائل وجود ندارد.
ج ـ بر زن حائض دست زدن به قرآن بدون پوشش و پردهای حـرام است به دليل قول خداوند كه فرمودند:
«لَّا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»(الواقعه: ۷۹). «آن را جز پاكيزگان دست نميزنند».
همچنين به دليل نامهای كه رسول الله ص به عمرو بن حزم نوشت و در آن فرمود: «لا يمس المصحف إلاَّ طاهر»[۲]. «به جز شخص پاك كسی قرآن را دست نمیزند».
اين خبر همانند خبر متواتر است، زيرا همه مردم آن را پذيرفتهاند؛ شيخ الإسلام ابن تيميه میگويد: مذهب ائمه اربعه اين است كه جز شخص پاك كسی نبايد قرآن را دست بزند.
ولی تلاوت قرآن برای زن حائض بدون دست زدن به آن، محل اختلاف بين اهل علم است؛ حكم احتياط آن است كه در غير ضرورت قرائت نكند و ضرورت موقعی است كه بترسد قرآن حفظ شده خودش را فراموش كند. و الله أعلم.
د ـ طواف خانه خدا بر زن حائض حـرام است. به دليل دستور رسول الله (ص) به عايشه هنگامی كه در حج حيض شدند، فرمودند: «افعلي ما يفعل الحاج، غير ألاَّ تطوفي بالبيت حتى تطهري»[۳]. «هر چه كه ديگر حاجيان انجام میدهند، شما هم انجام بده، فقط خانه خدا را طواف نكن تا پاك شوی».
هـ ـ ماندن و مكث كردن در داخل مسجد برای زن حائض حـرام است؛ به دليل حديث رسول الله (ص) كه فرمودند: «إنّي لا أحل المسجد لحائض ولا لجنب»[۴]. «من ماندن در داخل مسجد را برای زن حائض و همچنين برای شخص جنب حلال نمیدانم». و همچنين آن حضرت (ص) فرمودند: «إنَّ المسجد لا يحل لحائض ولا جنب»[۵]. «مسجد برای حائض و جنب حلال نيست». عبور كردن از داخل مسجد بدون توقف در آن، برای وی جايز است؛ به دليل حديث عايشه كه گفتند: قال رسول الله (ص): «ناوليني الخمرة من المسجد» فقلت: إني حائض، فقال: «إنَّ حيضتك ليست بيدك»[۶].«رسول الله (ص) فرمودند: حصير كوچك را از داخل مسجد برايم بياور» من عرض كردم، بنده در عادت ماهانه هستم، آن حضرت (ص) فرمودند: خون عادت ماهانه تو كه در دست تو نيست (تا هر چه را برداری نجس شود)».
*اشكالی ندارد زن در عادت ماهانه اذكار و اوراد شرعی از قبيل تهليل، تكبير، تسبيح و ادعيه را بخواند؛ همچنين وی میتواند اوراد و اذكار شرعی مشروع در صبح و شام و هنگام خوابيدن و بيدارشدن و امثال اينها را بجا آورد؛ در ضمن اشكالی ندارد كه وی كتابهای علمی از قبيل كتابهای تفسير، حديث و فقه را مطالعه نمايد.
نكتهای در مورد حكم زرد و كدر بودن:
زرد رنگ: چيزي شبيه به چرك زخم كه بالای آن به رنگ زرد است؛ و كدر چيزی شبيه به رنگ آب گل آلود. هرگاه مايعيای به رنگ زرد و يا كدر در دوره عادت ماهانه از زن خارج شد؛ آن دو را خون قاعدگی به حساب میآورد و همه آن احكامی كه در مورد زن حائض گفته شد، در مورد چنين زنی نيز صادق است. ولی اگر مايعی زرد رنگ و يا كدری در غير از دوره قاعدگی از فرج زنی خارج شد؛ آنها چيزی به عنوان حيض به حساب نمیآيند. و زن بايد خودش را پاك بداند. به دليل حديث ام عطيه كه گفتهاند: «ما مايع زرد رنگ و كدر را پس از پاك شدن از عادت ماهانه چيزی به حساب نمیآوريم». اين حديث را ابوداود به اين شكل روايت كرده است و در روايت امام بخاری لفظ «پس از پاك شدن» نيامده است. اين سخن ام عطيه در ديدگاه محدثان همانند حديث مرفوع است. زيرا اين سخن گرچه كلام رسول الله ص نيست، ولی تقرير آن حضرت (ص) میباشد، و مفهوم مخالف اين حديث آن است كه رنگ زرد و كدر قبل از پاك شدن از عادت ماهانه، خون حيض به حساب میآيد، و زن حائض است و همان احكام حائض را دارد.
سوال:
يك زن چگونه میتواند انتها و پايان دوره عادت ماهانه خود را تشخيص دهد؟
جواب: اين امر با قطع شدن خون شناخته میشود؛ قطع خون هم دو نشانه دارد:
نشانه اول: خروج مايع سفيد رنگ به دنبال قطع شدن خون كه شبيه به آب آلوده به گچ (و يا سفيده تخم مرغ) است، و گاهی اوقات رنگش سفيد نيست؛ و گاهی اوقات هم به اختلاف احوال زنان رنگش تغيير پيدا میكند.
نشانه دوم: خشك بودن، به اين صورت كه زن تكه پارچه و يا مقداری پنبه را در فرج خود میكند و سپس آن را بيرون میآورد و نگاه میكند كه پارچه خشك بوده و چيزی روی آن نيست. و آلوده به خون و مايع زرد رنگ و يا كدر نيست.
۴ـ آنچه كه پس از پايان عادت ماهانه بر زن حائض لازم است:
بر زن حائض واجب است كه پس از پايان عادت ماهانه غسل كند؛ به اين صورت كه به وسيله آب تمام بدنش را به نيت پاك شدن از حيض بشويد. به دليل حديث رسول الله (ص) «فإذا أقبلت حيضتك فدعي الصلاة، وإذا أدبرت فاغتسلي وصلي». (رواه البخاري). «هرگاه دوره عادت ماهانه تو فرا رسد، نماز را كنار بگذار؛ و وقتی آن دوره تمام شد و پشت كرد، غسل كن و نماز بخوان».
فرضهای غسل:
۱ـ نیت.
۲ـ از بین بردن نجاست از بدن. (اگر باشد)
۳ـ رسیدن آب به تمام موها و پوست بدن.
سنتهای غسل:
۱ـ گفتن بسمالله.
۲ـ گرفتن وضو قبل از غسل.
۳ـ مالیدن دست بر بدن.
۴ـ جلو انداختن طرف راست بر چپ.
۵ـ موالات. (پشت سر هم و پی در پی)
ملاحظه مهم:
اگر زن حائض يا زن نفساء قبل از غروب آفتاب پاك شد؛ خواندن نماز ظهر و عصر همان روز بر وی واجب است. همچنين اگر زنی در شب قبل از طلوع فجر پاك شود؛ خواندن نماز مغرب و عشاء همان شب بر وی واجب است. زيرا وقت نماز دوم در حالتهای معذور وقت نماز اول نيز است.
شيخ الإسلام ابن تيميه : در (فتاوي ۲۲/۴۳۴) گفته است: نظر جمهور علماء ـ همانند امام مالك و شافعی و احمد ـ بر اين است كه اگر در پايان روز زن حائض پاك شود؛ نماز ظهر و عصر را بايد بخواند؛ و اگر در آخر شب پاك شود، نماز مغرب و عشاء را بايد بخواند؛ چنانچه اين نظر از عبدالرحمن بن عوف و ابوهريره و عبدالله بن عباس ن نقل شده است. زيرا در حالتهای معذور، اين وقت بين دو نماز مشترك است. بنابراين اگر در پايان روز پاك شود، وقت ظهر هنوز باقی است، پس قبل از نماز عصر، نماز ظهر را میخواند؛ و هرگاه در پايان شب پاك شود، پس وقت نماز مغرب در زمان معذوريت باقی است، پس ابتدا نماز مغرب را قبل از نماز عشاء جا میآورد.
اگر وقت نمازی فرا رسيد، سپس زن قبل از اين كه نماز همان وقت را بخواند، حيض شد و يا بچهدار شد، قول راحج اين است قضای آن نماز كه اول وقت آن را زن درك كرده ولی فرصت ادای نماز را پيدا نكرده است به سبب حيض شدن و يا ولادت بر او اوجب نيست.
شيخ الإسلام ابن تيميه: در مجموع
الفتاوي۲۳/۳۳۵ در مورد اين مسئله میگويد: آنچه كه دليلش روشنتر است، مذهب
ابوحنيفه و مالك است: آنان چيزی را بر زن واجب نمیكنند؛ زيرا قضا با امر
جديد واجب میشود، و چون در اينجا امری وجود ندارد، پس قضا را واجب
نمیكند، و همچنين اين زن بدون كوتاهی و تقصيری خواندن نمازش را به تأخير
انداخته است، و قصد و هدفی نداشته است. اما شخص به خواب مانده و يا فراموش
كرده ـ گرچه كوتاهی و تقصيری ندارد ـ آنچه كه وی انجام میدهد به عنوان
قضای نماز نيست. بلكه هر وقت كه وی از خواب بيدار شد و يا فراموشكار هر وقت
به ياد آورد، همان وقت، برای آنها وقت نماز است.
[۲] - رواه نسائي و غيره.
[۳] - حديث متفق عليه.
[۴] - رواه ابوداود.
[۵] - رواه ابن ماجه.
[۶] - در كتاب «المنتقي» گفت، اين حديث را اصحاب صحاح سته جز بخاري روايت كرده است (۱/۱۴۰).
[۷] - رواه مسلم.
وقتی برای اولین بار عادت ماهیانه میشوید، لحظه خیلی جالبی است. احساسات مختلفی را حس میکنید. بعضی از دخترها دچار ترس میشوند. بعضی دیگر برایشان تجربهای عجیب است و خیلیها هم راحت میپذیرند و طوری با آن کنار میآیند که انگار هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است.
شما از هردسته که باشید، خیلی مهم است که موضوع را اولین نفر با مادرتان درمیان بگذارید. به این ترتیب تهیه وسایلی که نیاز دارید راحتتر میشود. فقط یادتان باشد که مادرتان هم روزی همسن شما بوده، برای اولین بار عادتماهیانه شده و بهخاطر همین خیلی خوب با این موقعیت آشناست. او میدانسته که یک همچنین روزی میرسد و وسایل موردنیازتان را برایتان آماده دارد. پس میتوانید بروید جلو و بگویید، "مامان، من عادتماهیانه شدم. میتونی بهم نوار بداشتی بدی؟"
بلوغ و قاعدگی
زمانیکه دختری به بلوغ می رسد (معمولاً در سنین۸ تا ۱۳ سالگی)، بدن و ذهن
در بسیاری جهات شروع به تغییر و تحول میکند. هورمونها در بدن رشد فیزیکی
جدیدی را آغاز میکنند، مثلاً پستانها شروع به رشد میکنند. حدود۲ الی ۵/۲
سال بعد از شروع رشد پستانها، اولین خونریزی قاعدگی در یک دختر اتفاق می
افتد. حدود ۶ماه قبل از آغاز اولین دورة قاعدگی، دختر ممکن است متوجه
افزایش ترشح از دستگاه تناسلی خود شود که مسألهای شایع در میان دختران است
و نباید از آن نگران باشد مگر آنکه این ترشحات بسیار بد بو باشد یا باعث
خارش گردد. اولین قاعدگی زمانی اتفاق میافتد که همة اجزاء دستگاه تناسلی
دختر بالغ شده باشند و بتوانند با یکدیگر کار کنند.
دختر بچهها در بدو تولد با تخمدانها، رحم و لولههای تخمدانی یا لوله های فالوپ (لولههایی که در ادامة رحم در دو سمت تا تخمدانها کشیده می شوند) به دنیا می آیند. تخمدانها تخم مرغی شکل هستند و در دو طرف رحم در پایین شکم که لگن نامیده میشود، قرار میگیرند و حاوی هزاران تخمک هستند. دو لولة تخمدانی (فالوپ)، لوله هایی نازک و دراز هستند درست مثل یک رشته ماکارونی (البته کمی ضخیمتر) که داخل آن سوراخ باشد. هر لولة فالوپ از رحم به سمت یک تخمدان کشیده میشود. رحم به شکل یک گلابی وارونه است که در وسط لگن قرار دارد. دیوارة رحم از عضلات قوی تشکیل شده است و وظیفة آن نگهداری از جنین در حال رشد است. پس از کامل شدن جنین، رحم با عضلات قوی خود، جنین را به بیرون میفرستد و بدین ترتیب جنین با عبور از داخل واژن (عضوی که از دهانة رحم تا بیرون بدن امتداد مییابد) از بدن بیرون میآید و بدین وسیله نوزاد متولد میشود.
با بلوغ دختر، هورمونهایی از هیپوفیز (یکی از غدد موجود در مغز) ترشح
میشود که این هورمونها تخمدانها را وادار به ساخت هورمونهای زنانه
میکنند. این هورمونهای زنانه استروژن و پروژسترون نامیده میشوند که اثرات
زیادی در بدن دختر دارند و به رشد جسمی و بالغ شدن او کمک می کنند.
پس شروع دوره های قاعدگی یک دختر، در هر ماه یک تخمک کوچک –بسیار کوچک که
با چشم دیده نمیشود- از درون تخمدان آزاد میشود که به این عمل تخک گذاری
میگویند. تخمک وارد لولههای فالوپ میشود و از طریق آن به سمت رحم حرکت
میکند. اگر در طی این مسیر تخمک توسط یک اسپرم مرد بارور شود تخم ایجاد
میشود و تخم به سمت رحم رفته و در آنجا لانه گزینی میکند و با چسبیدن به
دیوارة رحم شروع به بزرگ شدن و رشد مینماید تا در پایان ۹ماه به یک نوزاد
کامل تبدیل شود. در صورتیکه تخمک با اسپرم برخورد نداشته باشد – مسألهای
که در اکثر دروههای قاعدگی اتفاق میافتد- تخمک بارور نمیشود و از بدن
دفع میشود. در این صورت رحم که خود را آماده پذیرایی از تخم بارور کرده
بود و با اضافه کردن مخاطات خود را برای لانه گزینی تخم آماده نموده بود،
با تشکیل نشدن تخم (بارور نشدن تخمک) به حالت اول خود برمیگردد و برای این
کار مخاطات و بافت اضافی رحم شروع به ریزش میکند. ریزش بافت و مخاطات که
خونی است همان خونریزی قاعدگی است. باید توجه کرد که همانطوریکه توضیح داده
شد، خونریزی قاعدگی فقط شامل خون نیست بلکه بافت اضافی و مخاطات خونی است
که از رحم به بیرون ریخته میشود.
این وقایع هر ماه یکبار اتفاق میافتد. رحم خود را برای پذیرش تخم در طی یک
ماه به تدریج آماده میکند و در نتیجه مخاطات و بافت اضافی در داخل آن
بوجود میآید. در حدود اواسط یک دوره قاعدگی تخمک گذاری انجام میشود که در
صورت عدم باروری تخمک با اسپرم مرد، در انتهای ماه همة بافتها و مخاطات
اضافی رحم به همراه تخمک به صورت خونریزی قاعدگی از بدن خارج میشود و این
وقایع ماهانه ادامه مییابد تا اینکه زن در حدود سن ۵۰سالگی به یائسگی
برسد. یائسگی به این معنی است که زن همة تخمکهای موجود در تخمدانها را
آزاد کرده است و دیگر تخمک ندارد. بنابراین دورههای قاعدگی نیز تمام
میشود و دیگر امکان بچهدار شدن برای او نیست.
عادت ماهیانه یا قاعدگی چیست ؟
عادت ماهیانه خونریزی ماهانه از رحم بانوان می باشد. به نامهای دیگری مانند قاعدگی ، منس و پریود هم خوانده می شود.خون قاعدگی ترکیبی از خون کامل و بافتهای ریزش کرده رحم می باشد.اکثر دوره های قاعدگی بین ۳ تا ۵ روز طول می کشد.
سیکل قاعدگی چیست ؟
خونریزی قاعدگی قسمتی از سیکل قاعدگی می باشد.در یک سیکل قاعدگی بدن زنان تغییراتی می کند تا هر ماه برای باردار شدن آمادگی داشته باشد.یک سیکل قاعدگی از اولین روز خونریزی قاعدگی شروع می شود.متوسط زمان یک سیکل قاعدگی نرمال ۲۸ روز است.اما یک سیکل نرمال ممکن است از ۲۳ تا ۳۵ روز متفاوت باشد.
ارگانهای دخیل در ایجاد یک سیکل قاعدگی عبارتد از : مغز ، غده هیپوفیز ، رحم و گردن رحم ، تخمدانها و لوله های فالوپ و واژن.تغییر سطح هورمونهای جنسی در بدن باعث ایجاد مراحل مختلف سیکل قاعدگی می شود.دو هورمون اصلی مرتبط با قاعدگی که توسط تخمدانها تولید می شوند عبارتند از استروژن و پروژسترون. هورمونهای FSH و LH که در هیپوفیز ساخته می شوند نیز در این امر سهیم هستند.
در یک سیکل قاعدگی چه اتفاقی می افتد؟
در نیمه اول سیکل میزان استروژن بالا رفته و باعث رشد و افزایش سلولهای رحمی می شود.در پاسخ به هورمون FSH یک تخمک در داخل یکی از تخمدانها شروع به رشد می کند.در حوالی روز ۱۴ از یک سیکل ۲۸ روزه در پاسخ به هورمون LH تخمک از تخمدان جدا می شود.این مرحله تخمک گذاری نامیده می شود.
در نیمه دوم سیکل تخمک وارد لوله فالوپ که بین تخمدا ن و رحم قرار
دارد می شود.در این مرحله پروژسترون بالا رفته و رحم را آماده بارداری می
کند.اگر در این مرحله تخمک توسط اسپرم بارور شود بارداری رخ خواهد داد.در
غیر اینصورت تخمک بعد از مدتی از بین می رود.اگر بارداری رخ ندهد استروژن
وپروژسترون کاهش می یابند و لایه ضخیم رحم ریزش کرده و خونریزی قاعدگی یا
عادت ماهیانه را ایجاد می کند.
خونریزی قاعدگی هر چند وقت یک بار تکرار میشود؟
همانگونه که سن شروع بلوغ در دختران متفاوت است، دورههای قاعدگی نیز برای
دختران متفاوت است. دورة زمانی میان دو خونریزی را دورة قاعدگی میگویند.
دورة قاعدگی برای بعضی دختران ممکن است ۲۸روز، برای بعضی دیگر ۲۴روز،
۳۰روز و یا حتی ۳۵روز طول بکشد. حتی این زمان از یک دوره تا دورة بعد ممکن
است فرق داشته باشد.
دختران نوجوان و جوان ممکن است قاعدگی نامنظم داشته باشند که بخصوص در
اولین دورههای قاعدگی بیشتر دیده میشود. برای مثال یک دختر که به تازگی
قاعده شده است ممکن است ۲ماه متوالی دورهای ۲۸روزه داشته باشد و در طی یک
ماه بعد هیچ خونریزی نداشته باشد یا حتی دو خونریزی متوالی با فاصلة زمانی
بسیار کم بین آنها داشته باشد. معمولاً پس از چندین ماه، دورههای قاعدگی
از نظم بهتری برخوردار میشود امّا بعضی از زنان حتی تا بزرگسالی نیز
دورههای نامنظم دارند. با گذشت زمان و آشنایی بیشتر دختر با شرایط
دورههای قاعدگی خود، معمولاًً دختران میتوانند دورة خونریزی بعدی خود را
حدس بزنند.
خونریزی به چه میزان است و چند روز طول می کشد؟
مدت زمان خونریزی نیز ثابت نیست و ممکن است تغییر کند. بعضی دختران فقط
۳-۲روز خونریزی دارند. بعضی دیگر ممکن است ۷روز و یا حتی بیشتر خونریزی
داشته باشند.
مقدار خونریزی نیز ممکن است متفاوت باشد. بعضی از دختران آنقدر مقدار
خونریزی اندکی دارند که حتی ممکن است شک کنند که آیا قاعده شدهاند یا نه.
بعضی دیگر ممکن است خونریزی شدیدتری داشته باشند. برای اکثر دختران خونریزی
در حد چند قاشق غذاخوری تا کمتر از نصف یک استکان (حدود ۱۲۰میلیلیتر) است
که ممکن است زیاد به نظر آید ولی طبیعی باشد. خونریزی بسیار شدید در طی
قاعدگی امکان پذیر است اما شایع نیست. در واقع ممکن است خونریزی بسیار
شدیدتر از معمول، نشاندهندة اشکالات انعقادی خون باشد که نیازمند مراجعه به
پزشک و بررسی بیشتر است.
باید متوجه بود که حتی از یک ماه به ماه بعد ممکن است مقدار خونریزی و
تعداد روزهای خونریزی در یک دختر متفاوت باشد. در صورتیکه از بینظمی و یا
مقدار خونریزی خود نگرانی دارید بهتر است تا با یک پزشک مشورت کنید.
یک سیکل قاعدگی نرمال چه ویژگی دارد؟
سیکل قاعدگی یک خانم ممکن است در ماههای مختلف کاملاً شبیه هم نباشد . از طرف دیگر سیکل های هر نفر با دیگری متفاوت است.خونریزیها ممکن است کم ، متوسط و زیاد باشد و نیز طول مدت آن می تواند متفاوت باشد . اگرچه اکثر پریودها ۳ تا ۵ روز طول می کشد اما بین ۲ تا ۷ روز نرمال است.در سالهای اول شروع قاعدگی و در سنین نزدیک به یائسگی سیکلها ممکن است کاملاً نامنظم باشند.
سیکل های قاعدگی از چه سنی شروع می شوند؟
سن متوسط شروع قاعدگی حدود ۱۲ سالگی است.اما این بدان معنی نیست که همه دختران در سن ۱۲ سالگی قاعده می شوند. یک دختر در فاصله سنی ۸ تا ۱۶ سالگی ممکن است قاعده شود.
یک خانم تا چه زمانی پریود می شود ؟
زنان تا زمان یائسگی پریود می شوند.سن متوسط یائسگی حدود ۵۱ سالگی
است.یائسگی یعنی زن قادر به تولید تخمک نبوده و نمی تواند دیگر باردار
شود.مانند قاعدگی سن شروع یائسگی هم می تواند متفاوت باشد.
دل پیچه، ناخوشی قبل از قاعدگی و جوش
- بعضی از دختران ممکن است در حوالی قاعدگی دچار تغییرات بدنی و احساس
شوند. دل پیچههای قاعدگی بسیار شایع است. در حقیقت بیش از نیمی از زنانی
که قاعده میشوند میگویند که در طی چند روز اول قاعدگی دچار دلپیچه
میشوند. پزشکان فکر میکنند که علت این دلپیچهها مادهای به نام
پروستاگلندین باشد که باعث انقباض عضلات رحمی میشود. انقباض عضلانی ممکن
است مبهم، دردناک، تیرکشنده و یا شدید باشد و گاهی ممکن است در پشت یا حتی
پاها و یا در شکم احساس شود. معمولاً با افزایش سن شدت این دلپیچهها کمتر
میشود و حتی ممکن است کاملاً از بین بروند. بعضی از داروهای بدون نیاز به
نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و مفنامیک اسید میتواند این دلپیچهها
را از بین برد. قرار دادن یک حولة گرم یا یک دوش گرم ممکن است به تسکین
دلپیچهها کمک کند. داشتن فعالیت جسمی مناسب در کل طول دورة قاعدگی
معمولاً باعث کاهش شدت دلپیچه میشود. در صورتیکه این اقدامات کمکی نکرد
میتوانید با پزشک خود مشورت نمایید.
- بعضی از دختران احساس میکنند که در طی چند روز یا هفته قبل از قاعدگی ناراحت، بی حوصله و افسرده و یا بشیار حساس شدهاند. ممکن است بیش از معمول گریه کنند و یا به راحتی عصبانی شوند. بعضی دیگر ممکن است مشتاق به خوردن غذاهای خاص شوند. ابن علائم معمولاً در چند روز پس از اتمام قاعدگی بهبود مییابد. به این علائم ناخوشی قبل از قاعدگی میگویند. علت ناخوشی قبل از قاعدگی تغییرات هورمونی است. افزایش و کاهش هورمونهای زنانه در طی یک دورة قاعدگی میتواند باعث تغییرات جسمانی و احساسی دختر شود. به همین دلیل بعضی از دختران دچار علائم جسمی نیز میشوند. مثلاً ممکن است احساس کنند که پف کردهاند یا پستان آنها متورم شده است و دردناک است و یا دچار سردرد شوند. پزشکان معمولاً توصیه میکنند که دختران به ورزش و فعالیت بدنی بپردازند. بعضی از داروها نیز میتوانند کمک کننده باشند که توسط پزشک تجویز میشود.
- بعضی از دختران در زمانهای خاصی از دورة قاعدگی دچار تشدید جوش و
آکنه بدن میشوند که این هم به علت تغییرات هورمونی در بدن است. این مشکل
معمولاً با افزایش سن بهبود قابل ملاحظهای پیدا میکند.
تامپون و نوار بهداشتی
پس از شروع قاعدگی شما نیاز دارید که از وسیلهای برای جذب خون استفاده
کنید. برای این منظور میبایستی تامپون و یا نوار بهداشتی تهیه کنید. برای
انتخاب نوع نوار بهداشتی میتوانید با پدر و مادر، معلمان بهداشت و یا
خواهر بزرگتر خود مشورت کنید. نوار بهداشتی در بسیاری از داروخانهها و
سوپر مارکتها قابل تهیه است.
تغییر رنگ در ترشحات مجرای تناسلی آیا طبیعی است یا نشانهای از یک بیماری؟
قبل از هر چیز باید بدانید ترشحات طبیعی مهبل فواید متعددی دارد:
مهبل را تمیز و مرطوب نگه میدارد و در پیشگیری از عفونت آن کمک میکند. اگر چه رنگ، مقدار و حالت ترشحات مهبل در دوران قبل و بعد از عادت ماهیانه تغییر میکند و این مسئله کاملا طبیعی است اما گاهی تغییر در این ترشحات نشانهای از وجود مشکل است. ترشحات طبیعی مهبل هر از گاهی تغییر میکند: رقیق، چسبنده، غلیظ، حالت کشسانی، در مجموع حالت آن متغیر است. نکته مهم در ترشحات مهبل آن است که باید شفاف،سفید و یا شیری مایل به سفید باشند. در مواردی که مشکلی وجود دارد، ترشحات دچار تغییراتی میشود، بوی آن تغییر کرده و نامطبوع میشود،رنگ آن سبز، خاکستری و یا حالتی دقیقا شبیه ترشحات عفونی میشود، در مهبل حالت خارش، سوزش، تورم و قرمزی بوجود میآید و یا حتی گاهی از مهبل در دورانی بهغیر از عادت ماهیانه خون خارج میشود که در این موارد باید حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه شود. معمولا عفونت مهبل(باکتریایی یا قارچی) عامل شایعی در تغییر ترشحات آن است که بهتر است نسبت به این مسئله دقیق باشید.در عفونت قارچی مهبل ترشحات بسیار سفید و غلیظ میشوند و شکل پیدا میکنند،بوی ترشحات تند است و حالت خارش و سوزش در مهبل حس میشود. در عفونتی که توسط باکتری ایجاد میشود، مقدار ترشحات زیادتر میشود و حالت کفآلود پیدا کرده، به رنگ خاکستری در میآید. بوی ترشحات بسیار نامطبوع شده و مثل بوی ماهی میشود. با مشاهده هر یک از علائم ذکر شده فورا به پزشک مراجعه کنید.
من که سنم از سن بلوغ گذشته، پس چرا عادت ماهیانه نمی شوم؟
عادت ماهیانه دختران بعد از رسیدن به بلوغ اتفاق میافتد که البته سن بلوغ
بین ۸ تا ۱۳ سال در دختران متفاوت است. اما اینکه بعضی دخترها زودتر و یا
دیرتر به بلوغ برسند، طبیعی است. معمولا اولین عادت ماهیانه ۲ تا ۲/۵ سال
بعد از اولین نشانههای بلوغ (که اغلب رشد پستانهاست) اتفاق میافتد.
البته در بعضی دخترها کمتر از یکسال بعد از بلوغ و یا ۳ سال بعد از بلوغ
هم عادت ماهیانه دیده میشود که طبیعی است. روش دیگری که بتوان زمان اولین
عادت ماهیانه را حدس زد، ترشحات مهبل است که حدود ۶ ماه قبل از اولین عادت
ماهیانه این ترشحات به صورت شفاف، سفید و مخاطی شکل دیده میشوند. سن
اولین عادت ماهیانه به ارث هم بستگی دارد و شاید در مادر هم این اتفاق
دیرتر افتاده باشد، بنابراین صرف اینکه ۱۴ سالگی گذشته و عادت ماهیانه رخ
نداده مشکلساز نیست. دیرتر شروع شدن عادت ماهیانه به عواملی دیگر هم بستگی
دارد مثل لاغری شدید، کمخوری عصبی،ورزشکار بودن (ورزش شدید و دائمی)،
استرسهای شدید یا بعضی بیماریهای خاص هم در تاخیر عادت ماهیانه دخالت
دارند.
کوچک ماندن سینهها یعنی اختلال در روند بلوغ؟
تفاوت اندازه پستانها کاملا طبیعی است. بهخصوص اگر دخترها در سن بلوغ
باشند. البته در اکثر خانمها در سنین بعد از بلوغ هم اندازه پستانها یکی
نیست، همانطور که اندازه دو دستوپا یکسان نیست. معمولا اولین جوانههای
پستان در سنین ۸ تا ۱۳ سالگی دیده و در اکثر موارد رشد و بزرگ شدن یکی از
پستانها سریعتر از دیگری است. بعضی دختر خانمها بعدها هم از این مسئله
ناراحتند و فکر میکنند مشکلی وجود دارد.در این صورت اگر به یک پزشک متخصص
زنان مراجعه شود، او شما را مطمئن میکند که مشکلی وجود ندارد. البته بهتر
است دختر خانمها همیشه در سنین بالاتر هم به پستانها توجه داشته باشند و
به هر نوع تغییر ظاهری آن توجه نشان دهند. بهخصوص اینکه معاینه پستانها
را یاد بگیرند و هر ماه انجام دهند
.
چرا عادت ماهیانه منظمیندارم؟
گاهی اینقدر در مورد عادت ماهیانه دقت میشود که انگار قرار است همه چیز
مثل ساعت کار کند. در بین خانمها اینطور شایع شده که عادت ماهیانه باید
هر ۴ هفته یکبار اتفاق بیفتد، در حالیکه در اکثر خانمها بینظمیهای
زیادی در عادت ماهیانه وجود دارد. معمولا چرخه عادت ماهیانه ۲۸ روزه است،
اما این عدد برای همه و حتی برای یک خانم در تمام طول سال ثابت نیست و
ممکن است بین ۲۴ تا ۳۴ روز متغیر باشد. اولین روز عادت ماهیانه،روز اول
چرخه یک خانم محسوب میشود. معمولا در روز چهاردهم یکی از تخمکها از
تخمدان خارج میشود که به آن تخمکگذاری میگویند و در صورت عدم حاملگی دو
هفته بعد پوشش درونی رحم ریزش پیدا کرده و عادت ماهیانه اتفاق میافتد.
معمولا تا ۲ سال بعد از اولین عادت ماهیانه بینظمیهای زیادی وجود دارد،
اما بیماری،کاهش وزن شدید و استرس زیاد هم باعث بینظمی در قاعدگی
میشوند. حتی در مسافرت و یا تغییرات عمده زندگی (مثل مهاجرت و جابجایی) هم
اختلال در زمان قاعدگی دیده میشود. طول مدت عادت ماهیانه هم از ۲ تا ۱۰
روز متفاوت است وحتی این مسئله هم همیشه در یک خانم ثابت نیست. بنابراین
اگر داروی خاصی مصرف نشود،بیماری مشخصی وجود نداشته باشد و یا عدم تعادل
هورمونی مطرح نباشد، بینظمی در قاعدگی طبیعی است اما اگر این مسئله بسیار
شدید و همیشگی شده است بهتر است با پزشک زنان صحبت شود تا مشکل زمینهای
بهخصوص عدم تعادل هورمونی بررسی شود، به خصوص اگر این مسئله در دختر
خانمها بیش از ۳ سال طول بکشد.
چرا پستانها درد میگیرند؟
درد پستان هر از گاهی اتفاق میافتد. این مسئله در دختر خانمها در سن بلوغ
و بعد از آن بیشتر بهدلیل رشد پستانهاست بهخصوص در حمام هنگام شستشو و
در خواب بهخصوص در وضعیت امر این درد بیشتر حس میشود. با این وجود از درد
پستانها هیچ وقت نباید به راحتی گذشت. علاوه بر مسئله فوق،درد پستانها
در نزدیکی شروع عادت ماهیانه (یکهفته قبل) بسیار شایع است که بهدلیل ترشح
هورمونهای استروژن و پروژسترون اتفاق میافتد. این هورمونها باعث تجمع
آب در بدن شده و پستانها را متورم میکنند. در اوایل حاملگی هم درد
پستانها شایع است که دقیقا بهعلت ترشح هورمونها و تاثیر آنها بر پستان
است. در صورتی که درد پستانها در موارد ذکر شده اتفاق بیفتد و هیچ ترشحی
از پستان وجود نداشته باشد معمولا این درد را با مصرف مسکن و یا حتی پوشیدن
لباس زیر مناسبتر برطرف کرد.
تغذیه خوب و استراحت کافی در اوایل قاعدگی در تسکین این درد بیتاثیر نیست.
بهتر است از یکهفته قبل از عادت ماهیانه از مصرف غذاهای شور و کافئیندار
(مثل قهوه،چای و شکلات) پرهیز شود. اگر بهغیر از مواقع ذکر شده در
پستانها دردی حس شد بهتر است بدون معطلی به پزشک مراجعه شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد ؟
در موارد زیر باید با پزشک خود مشورت کنید:
عدم شروع قاعدگی تا سن ۱۶ سالگی
متوقف شدن بی دلیل عادات ماهیانه
خونریزی بیش از ۷ روز
حجم زیاده از حد خونریزی
در صورتی که در فاصله بین پریودها خونریزی داشته باشید
درد شدید هنگام قاعدگی
چه مشکلاتی ممکن است زنان در مورد قاعدگی داشته باشند؟
زنان ممکن است مشکلات مختلفی با دوره های قاعدگی خود داشته باشند برخی از شایعترین آنها عبارتند از :
آمنوره یا عدم وجود عادات ماهیانه: این لغت زمانی به کار می رود که یک دختر خانم تا ۱۶ سالگی پریود نشده باشد ( آمنوره اولیه ) و یا اینکه عادات ماهیانه در خانمی که قبلاً قاعدگی مرتب داشته است قطع شود( آمنوره ثانویه ).علل اصلی آمنوره عبارتند از :بارداری ، شیردهی ، کاهش وزن شدید دراثر یک بیماری وخیم ، ورزش سنگین ، استرس و رژیم های غذایی سخت .اختلالات هورمونی یا بیماریهای دستگاه تناسلی نیز ممکن است عامل بیماری باشند..:: This Template By : web93.ir ::.