اطلاعات عمومی

دست‌فروشي، واژه‌اي غير حقوقي است. دست‌فروش، واژه‌اي است خنثي نه جرم است و نه كاري تاييد شده. این عمل، به خودي خود نه تخلف محسوب مي‌شود نه جرم .

اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها تاکید می‌کند که تنها عملی را می‌توان جرم دانست که قانون آن را جرم اعلام کرده و برای آن مجازات تعیین کند.

 با این حساب دست‌فروشی جرم نیست چراکه در قانون هیچ اشاره‌ای به غیرقانونی بودن این عمل نمی‌کند اما اگرچه دست‌فروشی جرم نیست اما آنچه دست‌فروشان انجام می‌دهند، مصداق تخلفاتی است که در قانون برای آن مجازات‌هایی تعیین شده است؛ مثل عرضه خارج از شبکه، فرار از پرداخت مالیات و....

دست فروشي به خودي خود جرم حساب نمي‌شود اما مي‌تواند به جرم تبديل شود، اما مرز بين تخلف و جرم كجاست؟!
اگر دست‌فروشي تنها كاري بدون ايجاد مزاحمت براي ديگران باشد تخلف است و وقتي مزاحمتي براي مردم ايجاد كند آن موقع است كه دست‌فروش مجرم مي‌شود. اين‌ها سخنان محمدرضا محسني‌ثاني نماینده مجلس در پاسخ به پرسش فوق است.

از سوی دیگر، دست‌فروشان خود قربانی برخی ناهنجاری‌ها هستند. گروهی از کسانی که به این مشاغل روی می‌آورند، افرادي هستند كه از ناچاري و بدون داشتن راه چاره‌اي به اين كار پرداخته‌اند. اگر راه امرار معاش این عده از طریق دست‌فروشی بسته شود، معلوم نيست كه چگونه خواهند توانست خرج خانواده خود را درآورند. 

بعضي هم براي بدست آوردن درآمد بی دردسر از حربه هايي مانند دست فروشی استفاده می کنند که البته گدا هستند و از فروش اجناس براي انگيزه کمک به خود استفاده مي كنند این موردی که در مترو بیشتر به چشم می آید.

 بسیاری از مردم مقصر اصلی در این زمینه را در خود می بینند و می گویند مردم هستند که به این گدایان خیابانی کمک کرده و با تامین مالی آنها باعث رشد گداپروری در جامعه می‌شوند و البته به مشکلات بعد از آن  که می توان به روحیه گداپروری و نمای شهر زشت اشاره کرد فکر نمی کنند.

معاون سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران با انتقاد از تعلل و بی خیالی برخی از سازمانهای عضو ستاد ساماندهی متکدیان تهرانی گفت: ما چندین سال است می گوئیم باندها و مافیای تکدی گری در تهران فعال هستند و روز به روز قوی تر می شوند ولی هیچ عکس العملی از نهادهایی که انتظار داریم مشاهده نمی شود.

دکتر جاگیری در توصيف مافياي گدايي مي گويد: وقتی که در زمان جمع آوری متکدیان چند موتور سوار خودروهای ما را تعقیب می کنند، وقتی که قبل از حضور ماموران متکدیان آگاه می شوند، وقتی که متکدیان هر چند ساعت یکبار پولهای خود را به مسئول جمع آوری پول در باند تحویل می دهند، وقتی که متکدیان راس ساعت خاص در محل مربوطه با خودرو یا موتورسیکلت حاضر می شوند همه و همه نشان دهنده یک شبکه فعال مافیایی در تهران است.

در تهران متکدیانی داریم که روزانه حدود ۲ تا ۳ میلیون تومان درآمد دارند. یکبار از یکی از متکدیان پس از جمع آوری حدود ۵۳۰ هزار تومان پول گرفتیم که خودش اعتراف کرد که این مبلغ تنها برای ۳ ساعت کار بوده است. این بدان معناست که تهرانیها به متکدیان خیلی پول می دهند.

به هرحال این نکته مسلم است كه هميشه هم دست‌فروشي جرم نيست و حتی باید از آنها حمایت شود اما وقتی به گدایی در سطح شهر منجر می شود باید با آن برخرود کرد.