اطلاعات عمومی

ایران در مقابله با ساخت فیلمی موهن علیه پیامبر اسلام، اسکار را تحریم کرد. این سیاست در نگاه نخست به شدت ارزشی و برخاسته از آرمانهای والای تصمیم گیرندگان آن به نظر می آید.

سایت جوان ضمن اشاره به مطلب فوق در مطلبی به قلم محمدحسین جعفریان آورده است: از همین رو وقتی یکی از مسئولان وزارت ارشاد که در نظر من مدیری محترم و دلسوز است، زنگ زد و گفت: آیا بیانیه ای را که اغلب چهره های فرهنگی کشور در تحریم اسکار امضا کرده اند، شما هم امضا می کنید یا نه؟ بی درنگ پاسخ مثبت دادم و از آنجا که ذره ای در تقدس و لزوم این حرکت تردید نداشتم، نام برخی از دوستان سرشناس را نیز بدون اطلاع آنها اضافه کردم و به تلفن کننده اطمینان دادم موافقت آنها را خودم خواهم گرفت.

البته پس از پایان مکالمه برایم این سوال مطرح شد که چرا باید خود مدیران یک وزارتخانه به تکاپو بیفتند تا برای چنین امری امضا جمع کنند؟ زیرا ارزش چنین حرکت هایی به خودجوش بودن آنهاست. اما باز خودم را قانع کردم که اهمیت این مسئله سبب شده تا دوستان خود زودتر به میدان بیایند و کاری کنند تا ما از دیگر جوامع اسلامی در این جهاد مقدس عقب نمانیم و با این استدلال حتی در دل، تحسین شان کردم. اما چند روز بعد که معلوم شد کمیته انتخاب سینمای ایران برای اسکار، فیلم «یه حبه قند» را برای شرکت در این مراسم برگزیده و با این تصمیم- تحریم اسکار- این فیلم در واقع بار دیگر از یک حق مسلم خود که لیاقتش را داشته محروم شده، آن تلفن و رفتار دوستان مسئولم، سخت دلگیر و مأیوسم کرد.

البته هنوز هم باور دارم آثار مثبت این تصمیم بیشتر و شدنش بهتر از نشدنش بود ولی سؤالاتی در این میان بی پاسخ باقی ماند که بدجور آزاردهنده اند. از جمله آنکه مسئولان تصمیم گیرنده که از مدتها پیش در جریان فعالیت کمیته انتخاب بودند، چرا از همان آغاز با شعار تحریم اسکار دست به این جهاد فرهنگی نزدند و تنها ساعاتی پس از اعلام فیلم منتخب، پی به اهمیت این تصمیم ارزشی بردند و آن را اعلام کردند؟

ناظران بی طرف سینمای این سرزمین، برخورد عجیب و تأسف انگیز این عزیزان را با این فیلم که آبروی سینمای ماست، در جشنواره فجر از یاد نمی برند. آنگاه که به خاطر اندک اعتراض کارگردان آن به ترکیب هیئت داوران جشنواره، به جای گفت و گو و تبادل نظر با وی، ناگهان فیلم از تمام مراحل مسابقه حذف شد و تا امروز به محاق کامل رفته است. واقعاً چرا ما برعکس توصیه خداوند به مؤمنانش، با دگراندیشان رحیم هستیم و با دلسوزان و همفکران خودمان بدتر از دشمن و بدتر از کفار رفتار می کنیم. چطور است که پروژه «لاله» اینقدر برای مسئولان فرهنگی مهم می شود و برخلاف تمام شعارهای ضدهالیوودی، کارگردان درجه دهم هالیوودی اش بر صدر می نشیند و قدر می بیند، اما آدمی چون «میرکریمی» به خاطر اندک اعتراض، این سان مغضوب درگاه می شود و حتی وقتی هم بر ارزشهای جهانی کارش صحه می گذارند، به این بهانه حتی با توسل و هزینه کردن از مقدسات، در صدد حذفش به هر قیمت برمی آییم.

در همین ارتباط سایت جهان نیوز نیز در مطلبی به قلم کیوان صائمی آورده است:

سیاست، در حال گسترش سیطره صلبش بر همه حوزه های دیگر جامعه ایران به ویژه فرهنگ است. نمونه حاضر و برجسته این قضیه رویکردی است که درحوزه سینما در همه این سالها در حال اجرایی شدن است. از بایکوت فیلمهای ارزشی و سالم توسط جریان روشنفکری نقد در ایران به واسطه نزدیکی تفکر صاحبان آن فیلمها به نظام و حکومت تا برخورد حذفی و ناعادلانه بخشی از مجریان سیاست های فرهنگی خرد دولت با برخی از فیلمها و فیلمسازان به دلیل لجبازیهای صنفی و حتی سیاسی.

دو سال پیش در جشنواره فجر ماجرای آخرین فیلم میرکریمی یک حبه قند ماجرای جالبی بود برای اینکه نشانمان دهد که چگونه می توان برخلاف سیاستهای کلان فرهنگی نظام یک فیلم را قربانی لجبازیهای بچه گانه کرد.

قبل از شروع جشنواره میرکریمی درباره داوران و سیاستهای فرهنگی جشنواره و وزارت ارشاد مصاحبه کرده بود و حرفهای تندی درباره آنها زده بود و این آغازی بود بر کلید خوردن بایکوت و نادیده گرفتن یک حبه قند.

فیلم میرکریمی فیلم فوق العاده باارزشی بود و نزدیکترین نمونه برجسته به آنچه رهبر انقلاب در دیدار با سینماگران آن نوع سینمای امیدبخش را کلید حل مشکلات کشور نامیده بود. فیلم کاملا در مقابل جریان مد روز سینمای ایران در این سالها چیزی که نامش را سیاه نمایی از ایران و زندگی ایران می گذارند ایستاده بود و در لابه لای 90 دقیقه روایت داستانش بارقه های پررنگی از امید و حیات با مولفه های ایرانی و اسلامی را نمایش می داد.

ماجراهای حاشیه ای جشنواره فجر دو سال پیش که برای میرکریمی به وجود آمد اساسا غیرقابل درک بود، اما به نظر می رسد میرکریمی هر حرفی هم زده باشد چنین بی اعتنایی لجبازانه ای با این اثر ارزشمند ملی چیزی جز بلاهت نمی توانست لقب بگیرد.

یک حبه قند عملا نادیده انگاشته شد با وجود ارزش های برجسته اش حتی در حاشیه ای ترین جوایز جشنواره هم نامزد نشد و اکران آن هم در نهایت سادگی و بی سر و صدایی انجام شد.

حالا این ماجرای جالبی است که گفته شد همین فیلم قرار است از سوی ایران به اسکار فرستاده شود؛ هرچند بعدا موضوع تحریم اسکار جدی و قطعی شد.

اما جدا از جنبه های فنی با کیفیت فیلم، مهمتر از آن "یک حبه قند" فیلم کاملا سالم و باارزشی است که همه آن چیزهایی که خیال می کنیم یک فیلم ایرانی باید داشته باشد در خودش جمع و جور کرده است. می شود به فیلم خرده گرفت که طولانی است یا در مواقعی از ریتم می افتد یا چیزهای دیگر اما فکر می کنم ارزش هایی که فیلم میرکریمی دارد انقدری هست که اصلا نشود به این چیزها فکر کرد. نقطه اوج کار میرکریمی نگاه واقعی و پر از جزئیاتی است که از آدمهای ایرانی داستانش میدهد.

برشی که یک حبه قند از زندگی 24 ساعته پرماجرای یک خانواده یزدی نشانمان می دهد آیینه واضح و مشخص از سنتها و عادات و رسوم و اعتقادات و رفتارهای آدم های ایرانی با عصاره خوش بینی و امید است و میرکریمی خیلی خوب توانسته است از همه عناصری که نیاز بوده است کمک بگیرد تا فیلمش را تبدیل به نمایشی پررنگ و جامع از جامعه ایرانی پرانگیزه و پر امید کند.

نمی توان تحسین خود را از میرکریمی دریغ کرد برای نمایش هوشمندانه شخصیت فرهاد اصلانی روحانی دل نازکی که چقدر باهوش است و حواسش به چه چیزهایی هست. تک تک شخصیتهای فیلم و داستانهای هر کدام از این آدم ها پر از نکته و جزئیات ارزشمند است برای ارائه نمونه والایی از زندگی به سبک ایرانی.

اگر سال پیش جدایی نادر از سیمین فرهنگ و خانواده ایرانی را اینچنین تهی از هر عنصر و نشانه ایرانی نمایش داده بود، میرکریمی کاملا در نقطه مقابل آن ایستاد. حیف که در داخل ایران فیلم دیده نشد.