تعریف ژئو پارك
ژئو پاركها مناطقي هستند كه در آن ميراث زمين شناختي آن ناحيه، با مديريتي دقيق و دائمي حفظ و نگهداري مي شود. اين ايده جديد كه قرار است تاريخ چندين ساله زمين شناسي براي آيندگان آمادة استفاده كند، روشي عالي است براي جلب توجه جامعة بين الملل به مناطقي كه پايگاههاي مهم زمين شناسي دنيا هستند. كشور ما با طبيعت بي‌نظير خود مي‌تواند ژئوپارك هاي بيشتري را در ليست يونسكو به خود اختصاص دهد. ژئوپارك منطنقه آزاد ارس شامل 5 ژئوسايت شناخته شده بوده و از لحاظ زمين گردشگري و زمين شناسي يكي از قطبهاي صنعت توريسم محسوب مي شود. و چيدماني از جوهرة زمين شناسي و با تركيبي از ويژگي هاي علمي، كميابي يا زيبايي پديده شامل چندين موقعيت جالب زمين شناسي مي باشند. و در آينده نزديك ژئوپارك ارس به‌عنوان دومين ژئوپارك خاورميانه ثبت خواهد شد، يكي از عاليترين صفات زمين شناسي اين است همه جا" زمين" هست و براي مشتاقان زمين شناسي گذران تعطيلات و اوقات فراغت فراهم مي باشد. امروزه در بيشتر كشورهاي دنيا ، ژئوتوريسم، واژه اي شناخته شده است. گردشگران داخلي و خارجي از پديده هاي منحصر به فرد و ديدني هاي مربوط به علوم زمين ديدن مي‌كنند و لحظات شاد و مفرحي را در كنار خانواده و دوستان سپري مي‌نمايند. بنا به تعريف سازمان علمی فرهنگی یونسکو ژئوپارک یک محدوده معین جغرافیایی که شامل چند پدیده خاص و زیبای زمین شناسی است، در این محدوده ممکن است علاوه بر جاذبه های زمین شناسی تعدادی جاذبه های طبیعی، فرهنگی، هنری و تاریخی نيز وجود داشته باشد. در تعریف دیگر ژئوپارک شامل یک منطقه حفاظت شده ملی است که حداقل دارای یک سایت میراث علوم زمین بوده و از لحاظ علمی نادر بودن و زیبایی شناسی آن حائز اهمیت می باشد.
تعریف ژئوسايت
مکانى که داراى يک پديده کمياب و ارزشمند زمين شناختى است را ژئوسايت مى نامند. اين نقاط بايد ارزش هاى زيبايى شناسى و علمى داشته و امکان بازديد از آن براى همگان فراهم باشد. ژئوسايت ها مکان هايى داراى نمونه هاى شاخص از تاريخ زمين شناختى ، فرآيندهاى برجسته زمين شناختى که در توسعه اشکال زمين موثر بوده اند، و داراي اشکال و فرم هاى زمين شناختى برجسته و شاخص هستندکه از نظر زمين شناسى ارزش جهانى دارند. ژئوسايت ها نقاط منفردى هستند که مى توانند هدف بازديد ژئوتوريست ها باشند. همچنين گروهى از ژئوسايت ها را مى توان در گستره يک ژئوپارک يافت. ژئوسايت‌هاي مهم موجود در اين منطقه، آبشار آسياب، آبشار مهاران، كوه كيامكي، كوه گئچي قالاسي و كوه‌هاي الي‌باشي بوده هر يك به نوبه خود داراي جاذبه هاي گردشگري منحصر به فرد بوده و روي هم رفته تنوعي را براي گردشگران و محققان ايجاد كرده و شگفتى ها، مناظر بديع و اعجاب آور دارند.
۱- ژئوسايت آبشار آسياب
اين آبشار در 27 كيلومتري هادي شهر در شهرستان جلفا قرار دارد. آب آن بعد از آنکه به شکل آبشار سرازیر شد، به صورت یك رشته جویبار به هم پیوسته به سمت دره جریان پیدا می کند. در محل ريزش آب در تمام سطوح دیواره آبشار ، گياهان آبزي و کنارآبزي نظير خزه ، پرسياوش و بولاغ اوتي روييده است كه بر زيبايي آن افزوده است. تمام سنگ های بالای آسیاب خرابه آهكی است و بوسیله رسوب گذاری آب شكل گرفته اند. و رسوبات اطراف اين منطقه شامل رسوبات فليش کرتاسه به ضخامت (30 متر) در غرب روستاى سيه رود ، مرکب از کنگلومرا، ماسه‌سنگ، سيلت‌سنگ و گل‌سنگ يا مارن است.
2- ژئوسايت ارتفاعات كيامكي
بلندترين كوه منطقة جلفا به ارتفاع 3347 متر به نام كيامكي در شمال غرب استان قرار گرفته كه به عنوان منطقه حفاظت شده و پناهگاه حيات وحش به تصويب رسيده است. از مهمترين زيستگاه‌هاي پناهگاه حيات وحش كيامكي مي‌توان به مناطق ييلاقي جنوب آن اشاره كرد كه در برگيرنده ارتفاعات مهمي بوده و زيستگاه حيوانات وحشي مي باشد اين ارتفاعات در اثرفعاليت تكتونيكي شديد ترشياري كه اواسط ائوسن آغاز مي شود و همراه با نفوذ ولكانيكهاي داسيتي اليگوسن بوده، بوجود آمده است.
3- ژئوسايت ارتفاعات الي باشي
اين ارتفاعات در غرب شهرستان جلفا واقع شده و شامل مناظري طبيعي هستند، در مسير كليساي تاريخي سنت استپانوس( جاده مرزي جلفا- سد ارس) بطور عمده سنگهای پرمین و تریاس رخنمون داشته و فعالیت های تکتونیکی حادث شده در این واحدها منشا شکل گیری کوه ها و دره ها و بصورت کلی شکل گیری سیمای امروزی این مسیر شده است. بطوركلي شامل سنگ آهك به رنگ خاكستري تيره و سنگ آهك مارني برنگ قرمز و همچنين شيل در بخش بالايي و داراي فسيلهاي به سن پرمو ترياس مي باشد.و يكي از كاملترين بُرشهاي پرمين ايران در منطقة مرزي جلفا مطالعه شده است.
4- ژئوسايت آبشار ماهاران
ماهاران يكي از زيباترين مناطق ديدني اين منطقه مي‌باشد،كه در كنار روستاي قشلاق و در 17كيلومتري هاديشهر قرار گرفته است چشمه آبي زلال از آن محل جاري است كه در حول و حوش آن منظره‌هــاي سرسبزي وجود دارد، آب چشمه هاي اين منطقه بدون املاح و آهك بوده و از بهترين آبهاي منطقه مي‌باشد. منطقه در اثر فعاليت تكتونيكي شديد ترشياري كه اواسط ائوسن آغاز مي شود تحت تاًثير قرار گرفته و در اواخر اليگوسن گدازه هاي ولكانيكهاي داسيتي فوران يافته و كوه قشلاق بوجود آمده است. نفوذ اين گنبدهاي نفوذي و جريان گدازه هاي ولكانيكي مربوط به آن باعث خرد شدن و پوشيده شدن سنگهاي قديميتر شده است.
5- ژئوسايت كوه گئچي قالاسي
تنها كوه منفرد شهرستان جلفا مي‌باشد كه به ارتفاع 2050 متري در 500 متري جنوب شرقي‌شهر جلفا واقع شده است در بعضي از قسمتهاي اين منطقه سنگهاي دگرگوني ديده مي شود كه در اثر نوعي از دگرگوني بنام دگرگوني همبري در حدود 38 میلیون سال قبل بوجود آمده است. جنس اين كوه شامل مارن قرمز، ماسه سنگ و توف به سن ائوسن و همچنين ماسه سنگ، سنگ آهك ماسه اي با ميان لايه هايي از آهك ماسه اي داراي فسيل نوموليت به سن پالئوسن مي باشد.
تهیه و تنظیم صابر باقری کارشناس ارشد زمین شناسی گرایش آب
.:: This Template By : web93.ir ::.